Hoe zorg je ervoor dat het BIM-model aansluit op het CAD-handboek of -protocol? Daarover schreef Alexander Hoos, informatiemanager bij Kuijpers, onderstaande blog.
Laatst hoorde ik een mooi Chinees spreekwoord: het is de tegenwind die de vlieger doet stijgen. Daarmee doelt men er uiteraard op dat veerkracht en doorzettingsvermogen ons – juist bij tegenslag – tot grote hoogten brengt. Maar wat als die tegenwind een remmende factor blijkt te zijn, waar haast niet tegenop te vliegeren valt? Gevormd door onwrikbaar traditioneel denken en handelen? Met dat gevoel bleef ik onlangs achter na een klantgesprek. Modelmatig werken volgens de BIM-methode, dat wilde hij. Top! Maar na mijn vraag of hij dan ook bereid was zijn CAD-protocol aan te passen, bleef het ijzig stil.
Niet lang geleden was CAD alles wat we nodig hadden voor onze ontwerpideeën, visualisaties, werktekeningen en simulaties. We zetten puntjes op de juiste plek en trokken lijntjes van een bepaalde vorm en dikte in de juiste kleur. Daarna leverden we een project keurig op aan de hand van CAD-handboeken en -protocollen. Tegenwoordig is een groot deel van de bouwwereld aan het bimmen geslagen. De nieuwe pakketten die aansluiten op de BIM-methode kennen die oude lijntjes niet meer. Daarin gaat het om data in een gedeelde kennisbron. Zo’n datamodel omvat relevante informatie voor elke fase van het bouwproces. Niet alleen over constructies, maar ook over bijvoorbeeld gebruikte grondstoffen, de specificaties van deze grondstoffen en zaken waarmee rekening moet worden gehouden bij het gebruik ervan. Een compleet paspoort of digital twin, uitermate nuttig bij ontwerp, bouw en exploitatie van een gebouw of installatie … zou je denken.
Het klopt: in de ontwerp- en realisatiefase zijn we uitstekend aan het bimmen met elkaar. Maar zodra we het oplevermoment en de revisiefase ingaan, lijkt het mis te gaan. Dan wordt een uitvoerende partij ineens gewezen op contractstukken die vragen om de digital twin volkomen digitaal af te breken. Niet omdat het BIM-model niet goed is, integendeel zelfs, maar omdat het niet aansluit op het traditionele CAD-handboek of -protocol. Of omdat het op die manier in bestekteksten en contracten staat opgenomen. Ja, we zien dat uw BIM-model alles biedt wat we nodig hebben, maar zo doen we dat nooit. Klopt, we zien het BIM-protocol in de bijlage, maar de bestektekst in het contract is leidend. De structuur die een onderhoud- en beheerafdeling eist, sluit dan totaal niet aan op de innovatie die we aan de voorkant met elkaar hebben doorgemaakt en in veel gevallen zelfs met elkaar hebben vastgelegd. Kostenplaatje voor het omzetten naar 2D CAD-output? Tienduizenden euro’s! Voordeel? Nul. Dat gaat in tegen alles waar BIM voor staat: efficiënt, herbruikbaar en op samenwerking gericht werken. Dus – ik zal het maar gewoon zeggen – dat is achterhaald! Het is tijd om de touwtjes in handen te nemen voor het héle traject.
We kunnen dat op een aantal manieren met elkaar aanvliegen. Allereerst gaat het om bewustwording: veel opdrachtgevers weten helemaal niet dat dit speelt. Terwijl het toch hun taak is ervoor te zorgen dat álle afdelingen goed met elkaar communiceren. Maar ook veel opdrachtnemers zijn op dit gebied onwetend. Dus zie je het voordeel van BIM? Zorg er dan ten minste voor dat de onderhoud- en beheerafdeling in die denk- en werkwijze wordt meegenomen. En maak je er hard voor dat het ook contractueel juist en volledig wordt ingeregeld. Blijven opdrachtgevers in bijvoorbeeld formele (STABU-)bestekken, contracten of bijlagen toch vragen te voldoen aan de huidige CAD-protocollen? Dan komt dat simpelweg door een gebrek aan kennis en communicatie. En daar ligt ook meteen de oplossing. Alle benodigde informatie is er, maar die moet eerst worden vertaald naar begrijpelijke taal voor iedereen. In mijn optiek zou het BIM Loket – hét kennisplatform en centraal aanspreekpunt rond open BIM-standaarden in Nederland – daar een voortrekkersrol in moeten vervullen (overigens wil het BIM-expertisecentrum van Kuijpers daar met liefde in ondersteunen). Vervolgens is het belangrijk dat die kennis wordt gedeeld en zo beschikbaar komt binnen de hele keten.
Als we zo BIM integreren in het hele proces, kan het niet anders dan dat zelfs de meest kritische opdrachtgevers het proces zullen omarmen. En zo niet? Dan gebruiken we onze veerkracht en ons doorzettingsvermogen om hen te overtuigen. Met volle tegenwind vooruit!
