Geluk binnen en buiten de werkplek
Welke factoren dragen bij aan geluk en welke rol kan de werkplek daarbij spelen? Daarover spreekt geluksexpert Patrick van Hees tijdens WorkPlace Day op 13 februari bij Wicked Grounds.
Patrick van Hees is schrijver, spreker en adviseur op het gebied van geluk. Daarbij vertaalt hij de wetenschappelijke basis naar de praktijk. Zijn achtergrond daarbij bestaat uit commerciële economie, sociale wetenschappen en toegepaste positieve psychologie. Bij dat laatste vak, dat Van Hees in Cambridge studeerde, draait het erom hoe mensen binnen hun mogelijkheden zo goed mogelijk tot bloei kunnen komen, waarom de ene mens in vergelijkbare situaties gelukkiger of ongelukkiger is dan de ander en wat je daarvan kunt leren. “Mijn specialiteit is vervolgens om de factoren te onderzoeken die echt bijdragen aan geluk.”
De professional als mens
Wanneer hij kijkt naar geluk in het werk, kijkt Van Hees altijd naar de professional als mens. “Ik geloof namelijk niet in iets specifieks als ‘werkgeluk’. Mensen nemen privéomstandigheden naar hun werk mee. Geluk in je privésfeer is ook de beste voorspeller hoe productief je in je werk bent. Wetenschappelijk onderzoek suggereert ook dat gelukkige professionals creatiever, productiever en socialer zijn. Bovendien zijn ze minder vaak ziek en beter bestand tegen burn-out.”
Van Hees ziet dat er steeds meer oog is voor het belang van gelukkige medewerkers. “Toen ik dertien jaar geleden hiermee begon was het voor veel mensen nog zweverig en vaag. Inmiddels heb ik al ruim 1000 lezingen en workshops gegeven en kom ik overal, ook bij grote banken, accountancykantoren en overheidsinstellingen.” Hij heeft wel een verklaring: “Vanwege de krappe arbeidsmarkt en de war on talent moeten werkgevers meer doen om personeel aan te trekken. Ten ten tweede alles rondom duurzame inzetbaarheid, interne mobiliteit en burn-outpreventie. Anders gezegd: hoe zorg je ervoor dat mensen zo lang mogelijk zo goed en zo productief mogelijk bij je blijven werken. En ten derde zie je dat steeds meer bedrijven en organisaties er bewust en spontaan voor kiezen om te investeren in het geluk van medewerkers. Niet alleen omdat medewerkers dan productiever zijn, maar ook omdat ze het hun medewerkers gunnen. Een mooi voorbeeld daarvan is Talent&Pro, projectprofessionals die opdrachten bij banken, verzekeraars en pensioenfondsen uitvoeren. Zij investeren gericht in het geluk van medewerkers. De medewerkers krijgen geluksworkshops en gelukscoaching.”
Veerkracht
Van Hees vindt het belangrijk dat mensen veerkracht ontwikkelen: “Geluk is enerzijds hoe kun je de goede zaken in het leven beter benutten door bijvoorbeeld dankbaar te zijn, optimistisch te zijn en te genieten. En anderzijds hoe je met de echte tegenslagen in het leven kunt omgaan. Bij veerkracht draait het – om een mooie Engelse term aan te halen – to bounce back – of nog beter: to bounce forward. Oftewel: hoe kom je sterker uit een tegenslag?”
Tijdens zijn keynotelezing op WorkPlace Day gaat Van Hees eerst in op wat we vanuit de wetenschap over geluk weten. “Daarbij ga ik onder andere in op zaken als oplaadpunten, mindfulness, de vijf bronnen van menselijke energie – fysiek, emotioneel, creatief, cognitief en relationeel – en stress. Die oplaadpunten zijn bij de meeste mensen vaak het grootste probleem. Oplaadpunten zorgen er namelijk enerzijds voor dat je kunt ontstressen en anderzijds dat je energie kunt opbouwen. Die oplaadpunten zijn heel divers: de een doet dat door te lezen, de ander door lichaamsbeweging, de derde door een bad of een sauna, de vierde bezoekt een concert of film, de vijfde slaapt extra en ga zo maar door. Het gebrek aan voldoende van zulke oplaadpunten blijkt in de praktijk de grootste belemmering om gelukkig te zijn.”
Workplace
Van Hees gaat daarna in op hoe je zulke inzichten kunt vertalen naar de workplace. Daarbij vindt hij het belangrijk om ook de taal van de werkvloer te spreken en om het verhaal af te stemmen op de doelgroep. “Bij chirurgen houd ik een ander verhaal dan bijvoorbeeld bij ABN AMRO of Greenpeace.”
Hij ziet een aantal trends en zet daarbij soms zijn vraagtekens. “Neem het streven naar de clean desks en ‘lean’ werken. Je maakt het werk daardoor onpersoonlijk en behandelt mensen puur als productiemiddel.” Ook over de open en flexibele werkplek is hij kritisch: “Mensen missen daardoor vaak een teamgevoel. Bovendien is de afleiding door niet bevorderlijk voor het geconcentreerd werken. En mensen willen toch vaak graag ‘persoonlijke hoekjes’.”
Van Hees wijst erop dat hoe groter het bedrijf is hoe hoger het ziekteverzuim is. “Bij grote bedrijven is dat driemaal zo hoog als bij kleine bedrijven. Dat komt toch omdat mensen meer afstand voelen en niet echt voelen dat ze worden gemist.” Volgens Van Hees kan ook werk een oplaadpunt zijn: “Bijvoorbeeld door waardering, zingeving en plezier in je werk.” Hij vindt het vreemd dat organisaties veel effort steken in recruitment en veel minder in retentie. “Terwijl juist iemand die al tien jaar ergens werkt dankzij ervaring en opgedane kennis vaak meer waarde vertegenwoordigt.”
Tips
Van Hees heeft wel een aantal tips voor organisaties die een gelukkige werkplek willen realiseren, die hij tijdens de WorkPlace Day met de aanwezigen zal delen. ‘Samenvattend,’ zegt Van Hees, “draait het er bij een gelukkige werkplek eigenlijk om dat zowel de hardware (o.a. basisbehoeften, natuur, intieme werkplek) als de software (o.a. verbinden op andere thema’s) op orde zijn.”
Natuurlijk moeten bij een gelukkige werkplek ook de basisbehoeften wel op orde zijn. Van Hees: “Besteed aandacht als werkgever aan comfort. Zorg daarom voor goed meubilair, hygiënische werkomstandigheden en een aangenaam verblijfsklimaat. Ik ken een organisatie waar iedere maandagochtend alle 1.000 werknemers met hun jas aan achter het bureau zitten omdat de verwarming na het weekend niet goed functioneert.”
Hij ziet nog vaak dat organisaties wel investeren in hard skills van medewerkers – een cursus Excel of projectmanagement – en ook meer en meer in soft skills zoals een communicatietraining. “Het zou pas echt goed zijn als organisaties hun medewerkers ook zouden helpen bij ‘life skills’. En bijvoorbeeld regelmatig zouden informeren of ze wel voldoende oplaadpunten hebben en of ze daarbij misschien hulp nodig hebben. Je kunt daarbij denken aan workshops om te leren je eigen gelukspotentieel beter te benutten.”
Uiteindelijk draait geluk binnen een werkomgeving er in belangrijke mate om, aldus Van Hees, dat de medewerker voelt dat hij serieus wordt genomen. “Je wilt als werkgever dat mensen zo lang mogelijk met zo veel mogelijk plezier en met zo veel mogelijk inzet bij je blijven werken. Mijn boodschap aan de CEO van een organisatie is daarom: als je niet investeert in het geluk van je medewerkers ben je een dief van je eigen portemonnee!”
Inschrijven voor WorkPlace Day 2020 kan via deze link.
