Hoe kunnen overheid en markt samen optrekken bij de grote verbouwing van Nederland? Daarvoor doet de eerste jaarreportage over ruimtelijke ontwerpsector zes aanbevelingen.
Op woensdag 19 februari is de eerste ‘Jaarrapportage over de ruimtelijke ontwerpsector’ aangeboden aan de minister van OCW door Rijksbouwmeester Floris Alkemade en BNA-voorzitter Francesco Veenstra. De eerste Jaarrapportage is opgesteld door Atelier Rijksbouwmeester samen met Bureau Architectenregister, BNA, BNI, BNSP, NVTL en Stimuleringsfonds Creatieve Industrie.
Deze jaarrapportage met als titel ‘Ruimte in transitie; ruimtelijke ontwerpkracht inzetten voor de grote verbouwing van Nederland’ bevat zes aanbevelingen hoe overheid en markt samen kunnen optrekken bij de grote verbouwing van Nederland. In de jaarrapportage wordt het Rijk geadviseerd om zijn voorbeeldfunctie als professioneel opdrachtgever te versterken, waarbij het Rijk ontwerpkracht nadrukkelijk inzet voor de uitvoering van rijksbeleid. Dit kan met name bij complexe opgaven en ruimtelijke ontwikkelingsprogramma’s, zoals de uitvoeringsagenda van de NOVI en de Regionale Energietransitie.
Het Rijk wordt verder geadviseerd om meerjarige, krachtige onderzoeksprogramma’s in te zetten om een antwoord te geven op urgente maatschappelijk opgaven. Zo kan worden onderzocht en gestimuleerd wat de mogelijkheden zijn van bijvoorbeeld houtbouw, modulair en circulair bouwen. De Rijksbouwmeester en de ontwerpsector vragen ook aandacht voor de inzet van jonge architecten, onderwijs, life long learning en kennisontwikkeling en het stimuleren van nieuwe vormen van opdracht verlenen, zoals de Vlaamse Open Oproep.
Strategisch moment
De Jaarrapportage is op verzoek van Minister van Engelshoven opgesteld en geeft voor het eerst een compleet beeld van hoe de sector ervoor staat. Het biedt aanbevelingen voor de Actieagenda Ruimtelijk Ontwerp 2021-2024. De Jaarrapportage komt hiermee op een strategisch moment. Ook omdat Nederland de komende jaren voor complexe maatschappelijke opgaven staat, die vragen om krachtige antwoorden. Er is behoefte aan goed opdrachtgeverschap. Tegelijkertijd zijn de ontwerpers hard nodig.
Rijksbouwmeester Floris Alkemade: “Ontwerpers beschikken over een aantal essentiële creatieve vaardigheden: verbeelding, verbinding en vernieuwing. Ook zijn ze in een positie om de langere termijn in ogenschouw te nemen. Juist deze vaardigheden zijn van groot belang voor de verschillende transities waar de maatschappij voor staat.”
Samenwerking overheid en markt
In de jaarrapportage wordt aangegeven hoe overheid en markt elkaar hierin kunnen versterken. Francesco Veenstra over deze ambitie: “Goede samenwerking van overheid én markt is essentieel om de noodzakelijke maatschappelijke transities met ruimtelijke kwaliteit te realiseren.”
De zes aanbevelingen uit het rapport
- Versterk de lopende en toekomstige regionale uitvoeringsprogramma’s met ontwerpend onderzoek
- Ontwikkel meerjarige, krachtige onderzoeks- en stimuleringsprogramma’s over urgente maatschappelijke opgaven
- Versterk de voorbeeldfunctie van het Rijk voor wat betreft een brede uitvraag aan ruimtelijke ontwerpers en de bevordering van een open selectiecultuur
- Onderzoek de mogelijkheden van werkwijze van de Vlaamse ‘Open Oproep’ voor Nederland
- Ontwikkel een visie op de veranderende rol van de architect, in relatie tot het regulier onderwijs, de vier disciplines in beroepservaringsperiode (BEP), life long learning en de veranderende maatschappelijke opgaven
- Stimuleer multidisciplinaire kennisontwikkeling tussen de ruimtelijke ontwerpdisciplines en samenwerking in de keten (‘cross overs’)
De jaarrapportage 2020 is gepubliceerd op de website van het College van Rijksadviseurs.
Lees hier de jaarrapportage in PDF.
Foto: DG Cultuur & Media Barbera Wolfensberger neemt namens minister Ingrid van Engelshoven (OCenW) de Jaarrapportage 2020 in ontvangst van Rijksbouwmeester Floris Alkemade en BNA-voorzitter Francesco Veenstra, mede namens BNSP, NVTL en BNI. Fotocredit: Arenda Oomen.
