Bij de bestrijding van het coronavirus kan ook de werkomgeving een grote rol spelen. Daarom lanceren Francesco Franchimon en Wietse Walinga de website www.samenstoppenwecorona.nl. Centraal staan 14 voorzorgsmaatregelen.
Op maandag 16 maart hebben Francesco Franchimon, die promoveerde op het onderwerp ‘hoe bescherm je gebouwen tegen een pandemie?, en Wietse Walinga, directeur van het kennisplatform Smart WorkPlace de website Samen Stoppen Wij Corona gelanceerd. Daarbij ligt de focus op de werkomgeving, maar bevat de website ook informatie en doorlinks voor de verschillende stakeholders in gebouwen. Franchimon geeft een toelichting.
Waarom dit initiatief?
Momenteel zijn er allerlei bedrijven en organisaties bezig met voorzorgsmaatregelen om de verspreiding en de effecten van het coronavirus terug te dringen. Dat is goed, maar het helpt het meeste als we allemaal in grote lijnen hetzelfde doen. Bovendien creëer je dan het communitygevoel dat het probleem van het coronavirus alleen samen is op te lossen. Vandaar dat we een lijst met afspraken voor de werkomgeving hebben opgesteld. Zodat er een eenduidige boodschap is, inclusief een uiteenlopende set aan communicatiemiddelen. Door die boodschap steeds opnieuw te herhalen – via onder meer posters, stickers, een achtergrond op je smartphone en een logo in je handtekening – en mensen er zo steeds opnieuw eraan te herinneren hopen we bij te dragen aan een gedragsverandering. En dat is nodig, want gedragsverandering is ontzettend lastig. Niet voor iedereen is het namelijk makkelijk om zaken bespreekbaar te maken als ‘wat je nu moet doen’ en ‘wanneer je iets moet doen’. Onze afspraken bieden eenduidigheid en houvast. Mensen zijn sociale wezens en de veel besproken voorzorgsmaatregelen passen doorgaans niet bij onze natuur. Door afspraken te maken overbrug je dit dilemma waar heel veel mensen mee kampen.
Bovendien kunnen bedrijven die deelnemen aan de campagne uitstralen dat ze dit samen willen doen: ten eerste naar hun eigen medewerkers en ten tweede naar hun relaties.
De COVID-19 pandemie heeft een wereldwijde impact, ook voor ontwikkelingslanden met een minder goede zorginfrastructuur. Om die reden zal deze campagne per verkocht communicatiepakket € 5,00 doneren aan Rode Kruis actie COVID-19.
Er is toch al heel veel informatie beschikbaar en veel bedrijven hebben al initiatieven genomen?
De meeste initiatieven van bedrijven die wij kennen zijn overgenomen van bijvoorbeeld het RIVM maar zijn niet direct vertaald naar afspraken in de werkomgeving. Vaak zien wij uitgeprinte A4-tjes in bijvoorbeeld toiletten, wel of niet ingestoken in een insteekhoesje. De vraag is of dat makkelijk droog en schoon te houden is en daarmee veilig. Onze stickers zijn goed afneembaar door de schoonmaakdienst. Daarnaast helpt herkenning. Door alle communicatiemateriaal in een eenduidige lay-out te hebben wordt mensen op verschillende momenten op de dag aan de afspraken herinnerd.
Waarom richt dit initiatief zich op de werkomgeving? En wat versta je onder die werkomgeving?
Primair versta ik daaronder de werkomgeving in de gebouwde omgeving. Daarop zijn de veertien voorzorgsmaatregelen initieel gericht in de vorm van afspraken. Maar een groot deel van de veertien afspraken uit ons initiatief zijn ook prima toepasbaar in andere werkomgevingen zoals bedrijfshallen. Bovendien zijn er veel bedrijven die kantoorplekken hebben grenzend aan een bedrijfshal.
Hoe ben je tot deze veertien voorzorgsmaatregelen gekomen?
De meeste van de veertien voorzorgsmaatregelen zijn afgeleid van het RIVM en de WHO. Die voorzorgsmaatregelen zijn vooral opgesteld vanuit het publieke belang. Dit initiatief heeft die voorzorgsmaatregelen ‘vertaald’ en meer toepasbaar gemaakt voor de werkomgeving.
Wat zijn de veertien voorzorgsmaatregelen?
- Geen handen geven
- Houd sociale afstand
- Hoesten en niezen in ellenboog
- Vermijd contact gezicht door handen
- Reinig werkplekken regelmatig
- Gebruik papieren zakdoekjes
- 20 seconden handen wassen
- Doortrekken toilet met gesloten deksel
- Geef elkaar de ruimte
- Blijf thuis met symptomen
- Reduceer groepsbijeenkomsten
- Benut maximaal digitale communicatie
- Probeer, in overleg, thuis te werken
- Blijf vitaal
Een opvallende voorzorgsmaatregel uit de lijst van veertien is ‘doortrekken met een dichte toiletdeksel’
Je komt die maatregel nog bijna nergens tegen. Terwijl een toilet wel een mogelijke transmissieroute kan zijn van het coronavirus. En het doel van alle voorzorgsmaatregelen is juist om de transmissieroute van het coronavirus zoveel mogelijk af te sluiten. De huidige inzichten zijn dat die transmissie plaatsvindt door druppels en direct contact en door indirect contact via oppervlakten. Bij de SARS-epidemie in 2003 – een gebeurtenis die nog zo recent is dat het deel uitmaakt van ons collectieve geheugen – bleek er echter ook een fecale (via ontlasting) en orale transmissieroute te bestaan. De WHO sluit deze transmissiemogelijkheid ook nu niet uit, vandaar dat ze deze voorzorgsmaatregel ook benoemt in een van haar Technical Briefings (d.d. 2 maart 2020).
Kun je er nog een paar uitlichten?
Het reduceren van groepsbijeenkomsten is een voorzorgsmaatregel waarmee je vooral wilt voorkomen dat mensen door de overdracht van druppels elkaar infecteren. Inmiddels heeft de Nederlandse overheid een grens van 100 ingesteld maar je kunt als bedrijf ook overwegen om ook kleinere groepen minder te laten samenkomen als er niet echt een urgentie is en als het gaat om iets dat de bedrijfscontinuïteit niet raakt.
Geef elkaar de ruimte is een voorzorgsmaatregel die ook prima toepasbaar is in de werkomgeving. Het betekent: als je een relatief lege afdeling hebt, ga dan niet dicht bij elkaar zitten maar neem juist – vanwege die transmissie – zo veel mogelijk afstand.”
Geeft de website alleen informatie over de werkomgeving?
Nee, het is ook een portal met doorverwijzingen naar andere gebieden. We verwijzen dan naar informatie die autoriteiten daarover beschikbaar stellen. Maar de werkomgeving is wel het ankerpunt.
Kan de lijst worden uitgebreid?
Ja, nieuwe inzichten kunnen – vooral online – leiden tot uitbreiding. Wel hebben we bij het samenstellen bewust gekozen voor een brede insteek.
Is dit nu een interessante businesscase? Ofwel: profiteren van een crisis?
Nee, niet echt. Pas na duizenden pakketten zullen we onze inspanningen betaald zien worden en dan is vooral het Rode Kruis erg goed geholpen (5 euro per pakket). Onze motivatie zit in het realiseren van onze gezamenlijke missie: een gezonde werkomgeving realiseren. Dit is slechts een onderdeel van nog meer producten die wij de komende jaren samen zullen gaan lanceren.
Vanwaar je betrokkenheid bij dit onderwerp?
Ik ben in 2009 gepromoveerd op het onderwerp ‘hoe bescherm je gebouwen tegen een pandemie?’. Destijds hebben we bij de Mexicaanse griep ook een heel protocol gemaakt over hoe je verspreiding in gebouwen zoveel mogelijk kunt voorkomen. Inmiddels hebben we dat protocol met concrete adviezen geupdated voor het coronavirus en zal het worden uitgegeven door Smart WorkPlace en TVVL, het kennisplatform voor de installatietechniek.
