Kan een gebouw aantoonbaar bijdragen aan een bepaalde bedrijfscultuur? Daarover kruisen Koen Klijn van Ector Hoogstad Architecten en Mark Mobach van Hanzehogeschool Groningen in Smart WorkPlace 6 de degens.
Volgens Koen Klijn (foto), Managing Partner bij Ector Hoogstad Architecten, is er een trend gaande dat opdrachtgevers méér vragen dan gewoon een (technisch) goed gebouw. Nieuwe gebouwen moeten vandaag de dag liefst ook gewenst gedrag door de gebruikers stimuleren, of zelfs aantoonbaar bijdragen aan een bepaalde bedrijfscultuur. Mark Mobach, lector en onderzoeker Facility Management aan de Hanzehogeschool Groningen, waarschuwt voor ‘sturen op platitudes’. “Ik ken geen onderzoek dat aantoont dat het gebruik van veel glas automatisch leidt tot een open cultuur.”
Klijn geeft niet zomaar gewonnen: “Veel van onze gebouwen hebben zeker impact gehad op de organisatie en zelfs aantoonbaar tot een andere cultuur geleid. Zoals NWO-instituut DIFFER in Eindhoven, daar heeft het nieuwe gebouw het ontmoeten en daarmee de uitwisseling van kennis echt gestimuleerd, zeggen de gebruikers. Het klopt dat er nog weinig wetenschappelijk onderzoek naar gedaan is, maar dat is ook erg lastig. Want je verandert met een nieuw gebouw een heleboel factoren tegelijk, en dus weet je nooit waar nu exact de winst vandaan komt. De WELL Building Standard probeert objectief vast te stellen hoe gezond een gebouw is op een groot aantal aspecten, met normen voor temperatuur, kunstlicht, daglicht en zelfs de optimale hoeveelheid planten en kunstwerken per vierkante meter. We worden allemaal optimaal getuned om zo productief mogelijk te zijn. Het is natuurlijk heel goed dat werkomgevingen aantoonbaar zo gezond mogelijk worden, maar ik vraag me wel af hoe ver we daarin kunnen en moeten gaan. Mensen zijn nu eenmaal geen tomatenplantjes. We hebben allemaal verschillende behoeften en de vraag is of je die allemaal meetbaar kunt maken. Of zelfs meetbaar zou moeten willen maken.”
Het brengt Mobach tot het volgende inzicht: “Wat ik wel goed vind aan die ontwikkeling is dat het helpt om opdrachtgevers een ander soort investeringsplaatje voor te schotelen. Uit onderzoek in de VS naar ziekenhuizen is gebleken dat als je als ziekenhuis 8% meer investeert in het gebouw, je dat in drie jaar terugverdient omdat patiënten bijvoorbeeld sneller genezen. Dat soort data helpt dus de geesten in de markt rijp te maken voor extra investeringen in duurzaamheid, well-being en gezondheid. Als iets dat geen overbodige luxe is, maar iets dat zich dubbel en dwars terugbetaalt. We hebben best nog een weg te gaan, maar ik verwacht dat opdrachtgevers op zekermoment gaan zeggen: beste architect, bouwer, installatietechnisch adviseur – het maakt me niet uit hoe je het bouwt, dit is wat wij doen en maak iets. En ik wil dat mijn gebruikers er een 8 voor geven. Maar voor het zover is moeten we eerst nog heel veel leren! Om precies te snappen hoe mensen, organisaties en gebouwen beter op elkaar aansluiten.”
Lees het volledige interview met Koen Klijn en Mark Mobach in SWP #6. SWP #6 bevat daarnaast nog veel meer lezenswaardige artikelen. Nieuwsgierig? SWP #6 is hier te downloaden. Wilt u ook toekomstige digitale uitgaven van Smart WorkPlace ontvangen? Click dan hier.
