'Circulaire prestaties, een cultuurverandering'

 

'Circulaire prestaties, een cultuurverandering'

Sturen op circulaire prestaties vergt een cultuurverandering. Maar hoe dan? Maarten Markus, programmamanager duurzaamheid bij Smart WorkPlace partner AM, beschrijft in zijn blog een handelingsperspectief voor iedereen.

Het circulair realiseren van gebouwen en gebieden vergt een radicaal andere samenwerking in de ruimtelijke sector. Menig stedenbouwkundig plan gaat uit van een beeldkwaliteit gebaseerd op niet-circulaire bouwmethoden en materialen. Hetzelfde geldt voor programma’s van eisen die door een hoog detailniveau beheersbaarheid en woonkwaliteit moeten borgen. Decennia aan tradities hoe we tot ruimtelijke kaders en overeenstemming komen, moeten – en voor hun gevoel ineens en radicaal – meebewegen met de transitie naar een circulaire bouw- en vastgoedsector. Deze blog brengt een handelingsperspectief om stappen te kunnen blijven maken en uit deze impasse te komen.

Er is in Nederland inmiddels een ware circulaire beweging gaande. Zowel op strategisch niveau als de politiek en vanuit bottom-up initiatieven als het bedrijfsleven. Hierdoor worden er ook behoorlijke ambities uitgesproken, zoals Nederland Circulair in 2050 door de rijksoverheid. Het gaat dan met name over een algehele COâ‚‚-reductie door alternatieve verdienmodellen en productiemethoden. Op het niveau van ruimtelijke plannen, programma’s van eisen en traditionele transactiemodellen in de vastgoedsector is de circulaire ambitie nog nauwelijks vertaald. Maar er is een tussenniveau die ruimte biedt om met elkaar toch tot circulaire resultaten te komen: circulaire prestaties.

Circulaire prestaties

Door vanuit het gemeenschappelijke ambitieniveau te redeneren en deze naar prestaties te vertalen, ontstaat ruimte om dingen anders te doen zonder ruimtelijke kwaliteit en woonkwaliteit uit het oog te verliezen. Op het gebied van milieu uit deze ambitie zich makkelijk als COâ‚‚-footprint of de Milieu Prestatie Gebouwen (MPG). Maar als je enkel op deze prestatie stuurt, bestaat het risico concessies aan andere kwaliteiten te doen. Het verder brengen van de energietransitie vergt bijvoorbeeld zonnepanelen, en die hebben een relatief hoge milieu-footprint, die de panelen wel weer grotendeels teniet doen door hernieuwbare energieopwekking. Het bouwen met biobased materialen, zoals hout, verlaagt de milieu-footprint drastisch en heeft een positief effect op de gezondheidsprestatie van woningen door de reductie van toxische stoffen. Echter, houtbouw vraagt om een heel ander bouwfysisch- en energetisch concept dan beton dat veel warmte in de constructie vasthoudt. Door circulaire prestaties te combineren met prestaties op het gebied van comfort, gezondheid, onderhoudslasten en esthetische kwaliteit ontstaat er een nieuw palet waarmee architecten kunnen ontwerpen, installateurs hun installaties op kunnen dimensioneren en bouwbedrijven kunnen bouwen.

Er is ook een valkuil. Het niveau van circulaire prestaties biedt enerzijds ruimte, maar ook onzekerheid. Dat kan ondervangen worden door een goed proces gebaseerd op vertrouwen en partnerschap in plaats van controle en transacties. Kortgezegd, in plaats van een prijs gestuurde bouwaanbesteding vanuit een programma van eisen of bestek selecteer je een partner op basis van de benodigde kwaliteiten om de gewenste prestaties waar te maken. Bouwkosten maken hier natuurlijk een deel van uit maar zijn niet zaligmakend. Door de flexibiliteit van prestatiegericht samenwerken, kunnen er nieuwe oplossingen gevonden worden om hogere prestaties te halen. En als er dilemma’s voordoen, ga je in overleg in plaats van meerwerk te factureren. Dat betekent overigens ook dat alle projectpartners in meer- of mindere mate verantwoordelijkheid dragen voor het halen van die prestaties.

'Circulaire prestaties, een cultuurverandering'

Figuur 1. Circulair Ontwikkelen begint met het herdefiniëren van kwaliteiten voor gebieden en gebouwen. 

Opdrachtgeversschap

Het begint in de keten bij de opdrachtgever. Als corporatie, ontwikkelaar of belegger vergt het een stap om aan controle in te leveren. Het circulaire prestatiemodel wat we bij AM hebben ontwikkeld passen we gefaseerd in projecten toe (figuur 1). We zijn vorig jaar begonnen met drie circulaire aanbestedingstrajecten en hebben circulariteit meegenomen in een aantal architectenselecties. Op die manier doen we ervaring op in anders werken en sturen. Je moet ermee aan de slag, het je als medewerker, directielid en financial eigen maken en de tijd nemen om met een projectteam prestatiegericht werken in te richten. Ook opdrachtnemers moeten hier aan wennen. Het leuke is dat als je de vraag anders stelt er tal van nieuwe bouw- en ontwerpbureaus naar voren komen. De projecten waar we daar nu ervaring mee opdoen, laten zien dat het wel lukt. Vaak is de woning wel net even anders dan van tevoren bedacht maar in alle gevallen met een veel lagere milieu-footprint en hogere gebruikskwaliteit. De circulaire economie is dus veel meer dan een economische shift. Het is een cultuurverandering die iedereen in de ruimtelijke sector raakt.

 

Delen:

Meer nieuws

Generatieverschillen op de werkvloer groeien en werkgevers zijn onvoldoende voorbereid 

Generatieverschillen op de werkvloer groeien en werkgevers zijn ...

donderdag 24 juli

Werkgevers onderschatten het effect van generatieverschillen op de werkvloer. Dat stelt HEYDAY Hospitality naar aanleiding ...

Lees meer

ISS investeert in kwaliteit met het Site Manager Certificering Programma

ISS investeert in kwaliteit met het Site Manager Certificering ...

donderdag 24 juli

Om ervoor te zorgen dat iedere site manager, ongeacht de locatie, beschikt over de juiste kennis, vaardigheden en het vertrouwen ...

Lees meer

SWP Talks #68: Inclusiviteit

SWP Talks #68: Inclusiviteit

woensdag 23 juli

In deze aflevering van SWP Talks kijken experts naar welke factoren bijdragen aan een inclusieve werkplek: van leiderschap ...

Lees meer

WorkPlace Inside: Gerda Stelpstra 

WorkPlace Inside: Gerda Stelpstra 

woensdag 23 juli

Het opgroeien in verschillende landen en culturen vormde Gerda Stelpstra's blik op de werkplek en omgeving. Hoe die invloeden ...

Lees meer

De belangrijkste veranderingen na 5 jaar thuiswerken

De belangrijkste veranderingen na 5 jaar thuiswerken

dinsdag 22 juli

In maart 2020 moest de kantoormens verplicht gaan thuiswerken. Wat is er sindsdien veranderd? In de BNW Index kijken ...

Lees meer

''Herbruikbare koffiebekers zijn uiteindelijk goedkoper dan wegwerpbekers''

''Herbruikbare koffiebekers zijn uiteindelijk goedkoper dan wegwerpbekers''

dinsdag 22 juli

Het dagelijkse kopje koffie heeft veel gevolgen. Jaarlijks gooien we namelijk 3 tot 5 miljard koffiebekers weg. En die worden ...

Lees meer

Grip op slimme gebouwtechnologie

Grip op slimme gebouwtechnologie

dinsdag 22 juli

De digitalisering van kantoren is in volle gang. Veel organisaties zijn inmiddels deels of geheel voorzien van slimme toepassingen. ...

Lees meer

Gezonde en productieve medewerkers door biophilic design

Gezonde en productieve medewerkers door biophilic design

maandag 21 juli

Nederlanders brengen zo’n 90% van de tijd binnen door. In steriele omgevingen met TL-verlichting, kantoren zonder ...

Lees meer

Collectief van partners leidt Brink de toekomst in

Collectief van partners leidt Brink de toekomst in

woensdag 16 juli

Na de onlangs aangekondigde verkoop van Brink Software treedt de holdingdirectie, bestaande uit Adriaan Visser, Erik Deiman ...

Lees meer

WorkPlace Inside: Bert Bagijn

WorkPlace Inside: Bert Bagijn

woensdag 16 juli

Simpliciteit en rust, dat staat voor Bert Bagijn centraal als het gaat om een gezonde relatie met werk, relaties en zijn ...

Lees meer

Hoe PwC vergaderbeheer optimaliseert met Gfacility

Hoe PwC vergaderbeheer optimaliseert met Gfacility

dinsdag 15 juli

In deze klantcase blikken we samen met Maurice Verwer, Director Facility Management & Business Support bij PwC, terug ...

Lees meer

De nieuwe standaard voor circulaire facilitaire diensten 

De nieuwe standaard voor circulaire facilitaire diensten 

maandag 14 juli

Tijdens de Workplace Xperience 2025 presenteerde PHI Factory de Facility Circularity Index (FCI): de eerste methode die ...

Lees meer

Webinar: Circulaire oplossingen binnen de kantooromgeving

Webinar: Circulaire oplossingen binnen de kantooromgeving

donderdag 10 juli

Op woensdag 17 september organiseren we een inspirerend webinar over circulariteit in de gebouwde omgeving.

Lees meer

De ´vraag naar aanwezigheid´ 

De ´vraag naar aanwezigheid´ 

donderdag 10 juli

In deze blog van Gerda Stelpstra, Head of strategy Consulting bij Envalue, kijken we dieper naar de 'vraag om aanwezigheid'. ...

Lees meer

SWP Talks #67: Hospitality

SWP Talks #67: Hospitality

woensdag 9 juli

Anna Casemier zit als host met Lisette van der Valk, Projectmanager Huisvesting van Young Facility, en Hotelier Willem Reimers, ...

Lees meer

WorkPlace Inside: Stephan Simons

WorkPlace Inside: Stephan Simons

woensdag 9 juli

"Ontspanning, inspiratie en grip houden, ook buiten het ondernemen." Daarmee beschrijft Stephan Simons zijn mentaliteit ...

Lees meer

De kracht van een goed werkplekconcept

De kracht van een goed werkplekconcept

dinsdag 8 juli

Solved moest tijdelijk met het hele kantoor verhuizen, een nieuwe plek geeft ook ruimte voor nieuwe inzichten. Silvia de ...

Lees meer

Niet blindstaren op energie

Niet blindstaren op energie

vrijdag 4 juli

Deelnemers aan het rondetafelgesprek 'de kracht van een integrale aanpak' willen zich niet blindstaren op alleen het onderwerp ...

Lees meer

Haskoning opent nieuw duurzaam kantoor

Haskoning opent nieuw duurzaam kantoor

donderdag 3 juli

Op de TU Delft Campus transformeerde Haskoning de monumentale Mijnbouwfaculteit naar een modern Paris Proof kantoor. Voor ...

Lees meer

Gaat AI ons redden?

Gaat AI ons redden?

donderdag 3 juli

In de BNW Index 2024 werd geconstateerd dat ontwikkelingen rondom de werkomgeving elkaar zó snel opvolgen, dat we ...

Lees meer

Terug naar boven