Hoe ziet onze mobiliteit in steden er in de toekomst uit? Daarover schreef Femke Posthuma, Circulaire Economie Versneller bij PHI Factory, onderstaande blog.
Onlangs werd de film ‘2040’ in Nederland gelanceerd. Een documentaire die een doorkijk geeft naar hoe de wereld er in 2040 uit zou kunnen zien met de duurzame technologieën die nu al beschikbaar zijn. De realistische visualisaties over de toekomst zijn in mijn hoofd blijven rondspoken, onder andere het onderwerp mobiliteit. Want hoe ziet onze mobiliteit in steden er in de toekomst precies uit? Mogen er nog auto’s rijden? Hebben we nog wel een eigen auto? En hoe heeft de COVID-19 pandemie effect op mobiliteit in de toekomst?
Laten we het hebben over het meest gebruikte vervoersmiddel anno 2020, de auto. Met 86% is de auto het meest gebruikte vervoersmiddel in Nederland.[1] Maar de auto staat daarentegen ook het meeste van de tijd stil, super zonde toch? Als we kijken naar de uitstoot hiervan, dan vindt ruim 1/4 van de totale CO2-uitstoot in Nederland plaats in het wegverkeer.[2] Mobiliteit is daarom een belangrijk onderdeel van het Klimaatakkoord dat in 2019 is getekend. Daarin is afgesproken dat in 2050 de CO2-uitstoot in deze sector met 80% gereduceerd moet zijn. Maar hoe gaan we dat doen met een bevolkingsgroei en een stijgend gebruik van personenvervoer? De steden worden drukker en zullen tot 2030 met gemiddeld 10% groeien.[3] Dit vraagt om een andere infrastructuur en dus met name in steden.
Steden als Madrid, Hamburg, Brussel en Parijs werken al richting een autovrije stad toe. Het centrum van Oslo is op dit moment al grotendeels autovrij. Met hun zogenoemde Car-Free-Livability-Program hebben zij eind 2019 de laatste parkeerplaatsen in de stad omgebouwd naar terrasjes of zijn er bloembakken geplaatst. Zo wordt de stad groener en leefbaarder. De voetganger, fietser en het openbaar vervoer staat weer centraal in de stad. Het lijkt mij heerlijk om in zo’n stad te wonen. De uitlaatgassen die me nu in de ochtend tegemoetkomen zal ik zeker niet gaan missen... Amsterdam neemt een voorbeeld aan Oslo met haar Agenda Amsterdam Autoluw. Een plan voor meer licht, ruimte en bereikbaarheid in een stad die in 2040 naar schatting 1.054.00 miljoen inwoners heeft.
Maar hoe ziet mobiliteit er in 2040 dan uit? Door COVID-19 wordt dit toekomstbeeld wellicht anders. Ons reispatroon is namelijk niet meer hetzelfde als voorheen, we werken zoveel mogelijk thuis en gebruiken alleen het OV als het noodzakelijk is. Er wordt zelfs gesproken over ‘OV-schaamte’. Maar dit hoeft niet te betekenen dat hier geen positieve gevolgen aan hangen. Doordat mensen meer thuiswerken is er straks tijdens spitsuren meer ruimte over in treinen, waardoor het ook juist weer aantrekkelijker gaat zijn om met de trein te reizen. Misschien kun je over een tijdje wel alvast je plek reserveren in de trein?
Maar als we ervanuit gaan dat OV zijn populariteit weer terugvindt na COVID-19, welke weg leggen we dan af in 2040? Volgens Lukas Neckermann is mobiliteit in de toekomst gebaseerd op 3 principes: ‘zero uitstoot’, ‘zero ongelukken’ en ‘zero eigenaarschap’. [4] Auto’s zullen dus elektrisch of op waterstof rijden, zelfrijdend zijn en collectief beheerd worden. Naar verwachting zullen mensen in en rondom de stad zich voor de korte afstanden vooral met het OV, de (elektrische) fiets of lopend verplaatsen. De traditionele autowegen maken plaats voor fiets en wandelpaden, dag, - en nachttreinen, zelfrijdende en zero-emissie auto’s, taxi’s en bussen. Binnen en buiten de stad staan verschillende eHubs waar je over kunt stappen op een ander duurzaam vervoersmiddel. Deze hubs geven de deeleconomie een flinke stimulans. Op de plekken waar voorheen wagenparken en parkeerplaatsen stonden, wordt ruimte gemaakt voor stadsboerderijen waar lokaal voedsel wordt gekweekt.
MaaS (mobility as a service) gaat in de toekomst de plek innemen van het OV in klassieke vorm zoals we die nu kennen. Met gebundelde data aan vervoersaanbod, kun je als reiziger in een app informatie krijgen over alle vervoermogelijkheden; deelfiets, -auto, - scooter of de trein, tram of taxi. Je krijgt inzicht in de meest snelle manier van reizen aan de hand van weersvoorspelling en vertraging en je ziet meteen de CO2 uitstoot van jouw reis. Reizen op maat van deur tot deur en betalen voor gebruik via de app. Ideaal toch?
Van A naar Duurzaam onderweg? Ik kijk er naar uit! Zowel privé als werk doe ik (bijna) alles met het OV of de fiets. Voor mij kunnen deze ontwikkelingen dus niet snel genoeg gaan! Hoe denken jullie dat mobiliteit er in 2040 uitziet? Ik ben benieuwd!
Noten
[1] CBS (mei 2020) Monitor Brede Welvaart & Sustainable Development Goals 2020.
[2] CBS (september 2018) CO2-uitstoot in 2017 gelijk aan die in 1990.
[3] Trouw (mei 2019) Nederlandse steden worden drukker, slimmer, rijker – dus ook exclusiever.
[4] Smart City.nl (februari 2018) “In 2040 rijden we allemaal in een zelfrijdend voertuig”.
