Thuiswerken wordt steeds normaler, maar hoe zorg je ervoor dat de thuiswerker gezond en productief blijft? De wijzen komen daarbij uit het noorden, betoogt Smart WorkPlace expert Jisk Boschma van Vertidesk.
Boschma schetst eerst een beeld van de huidige situatie in Nederland: “In Nederland is nog een restje van de naoorlogse cultuur te vinden. We willen zoveel mogelijk presteren met zo min mogelijk middelen, we hebben nog een negen-tot-vijf achturige werkdag, we werken nog vaak op kantoor en we zijn in organisaties nog erg gewend om hiërarchisch te denken.”
Inmiddels heeft COVID-19 onze werkomstandigheden verandert. We werken veel thuis. Dat roept echter wel de vraag op hoe het zit met de productiviteit? We weten dat productief zijn de medewerker voldoening geeft en dat het de organisatie het meeste oplevert, maar hoe werkt dat bij het thuiswerken?
De wijzen komen hierbij eens niet uit het oosten, zoals in een ander verhaal in de decembermaand. En ook niet uit het westen – de VS – maar uit het noorden. In Scandinavië weten ze namelijk alles van productiviteit.
Gereedschapsdenken
En dat is geen toeval, want gegeven door de leefomstandigheden – weinig mensen per vierkante kilometer – is het gereedschapsdenken ontstaan met als uitgangspunt ‘geef de mens het juiste middel om zo fijn mogelijk te leven en te werken’. Met als resultaat dat hij vanzelf productiever wordt.
En dat wordt ook toegepast op het thuiswerken. Omdat er door thuiswerken minder contact is met collega’s, is in veel Zweedse organisaties de FIKA steeds belangrijker geworden. De FIKA is een Zweeds koffiepauzeritueel, waarbij het niet zo zeer gaat om de koffiepauze als wel om het bewust socialiseren. Het is het moment om collega’s te ontmoeten, nieuwe ideeën op te doen, maar ook om ze bijvoorbeeld te vragen naar hun lievelingsdrankje en dat vervolgens op te sturen voor een digitale borrel. De Zweedse FIKA sluit daarmee goed aan bij het typisch Deens begrip ‘hygge’, dat volgens Denen onvertaalbaar is, maar dicht tegen het Nederlandse begrip ‘gezelligheid’ aanschurkt.
FIKA en hygge laten zien hoe belangrijk het sociale aspect in het werken is bij Scandinavische organisaties en hoe dit ook prima kan worden toegepast bij het thuiswerken. Het past ook in de prioriteiten die er gesteld worden:
- een mindset gericht op autonomie waarbij medewerkers zelf beslissen hoe, waar en wanneer ze werken
- liever een goede balans in het leven dan miljonair zijn
- niet in hiërarchie denken, de hoogste baas is aanspreekbaar voor iedereen
- een zesurige in plaats van achturige werkdag
Maar wordt het dan niet te gezellig, en gaat dit alles niet ten koste van de productiviteit? Nee, want uit onderzoek blijkt dat de zesurige werkweek in Scandinavië productiever blijkt dan onze plichtmatige achturige werkweek.
Vertidesk ontdekt dit Scandinavisch gereedschapsdenken 25 jaar geleden in Noorwegen. Boschma: “De zit-sta bureaus waren daar al heel normaal, net als de HAG Capisco zadelstoel.” Hij is ervan overtuigd dat het nu ook in Nederland zal aanslaan: “De thuiswerkplek staat onder een vergrootglas en de aandacht voor productiviteit bevordert kwaliteitsdenken. Werkgevers in Nederland, aangespoord door de AWVN, dienen personeel te helpen met goede thuiswerkplekken. Daarvoor moeten ze echter wel over de goede kennis beschikken. Omdat dat vaak misgaat, hebben we ErgoHome bedacht, een platform met een benadering van de vitale thuiswerkplek waar de mens centraal staat. Met ErgoHome willen we beproefde middelen – vaak van Scandinavische oorsprong – aanreiken, waarmee de thuiswerker gezond kan werken. Vervolgens hoeven werkgevers nog maar één ding te doen: een bedrag overmaken zodat een medewerker daar meubilair voor kan aanschaffen waarmee hij zo productief mogelijk is.” En de financiering dan? “Daar heeft de AWVN onlangs al behartenswaardige zaken over gezegd.”
