Is het echt mogelijk: een kantoortuin zonder stoelen of bureaus? Waar mensen afwisselend staand, hangend, leunend en zelfs liggend hun werk doen. Een proef van het UMCG en RAAAF wijst uit van wel. 

Uit onderzoek blijkt dat mensen die elke dag elf uur of langer zitten, 40 procent meer kans hebben om vroegtijdig te overlijden dan mensen die dagelijks vier uur of minder zitten. Een half uurtje sporten per dag is niet voldoende om de schadelijke effecten van langdurig zitten op te heffen. Het beste is dus om de hele dag door in beweging te blijven. Maar hoe doe je dat als je een zittend beroep hebt?

Zitten

Dat vraagstuk houdt ook bewegingswetenschappers Rob Withagen en Simone Caljouw bezig. Zij zijn verbonden aan het Universitair Medisch Centrum Groningen. “Onze maatschappij is gericht op zitten”, zegt Withagen. “Kijk maar naar scholen, kantoren, wachtruimtes, het openbaar vervoer. Als je een trein binnenstapt, ga je automatisch zitten. Daar hoef je niet over na te denken, de ruimte nodigt je daartoe uit. Maar wat gebeurt er als je een omgeving zó inricht dat deze juist uitnodigt tot meer fysieke activiteit? Daar richten wij ons in ons onderzoek op.”

In beweging komen

De bewegingswetenschappers kwamen in contact met filosoof en architect Erik Rietveld, een van de oprichters van ontwerpstudio RAAAF in Amsterdam. Ze bleken een raakvlak te hebben: Rietveld wil mensen uitdagen om hun comfortabele stoel te verlaten en in beweging te komen.

The End of Sitting

Hij ontwierp daartoe een kantoorlandschap van de toekomst, The End of Sitting, waar geen plek is voor bureaustoelen. En ook niet voor bureaus. De futuristisch ogende kantoortuin laat zich omschrijven als een soort sculptuur, bestaande uit niches, doorgangen en vlakken in verschillende hoeken en op verschillende hoogten, waar je op allerlei manieren staand tegenaan kunt leunen en hangen met je laptop of clipboard. Want er moet wel gewerkt worden, natuurlijk. 

Onderzoek

Rietveld vroeg Withagen en Caljouw om wetenschappelijk te onderzoeken wat de effecten zijn van zijn ontwerp op gebruikers. De bewegingswetenschappers voerden een experiment uit waarbij ze een groep van 24 studenten aan het werk zetten in The End of Sitting. De studenten kregen de opdracht om binnen anderhalf uur een powerpointpresentatie te maken over een hoofdstuk uit hun studieboek. “Door de flinke tijdsdruk moesten ze echt aan de bak en hadden ze geen tijd om de omgeving op hun gemak te verkennen”, licht Withagen toe.

Energieker met vermoeid benen

Het experiment laat zien dat er geen significant verschil is tussen de conventionele werkplekken en The End of Sitting-werkplekken als het gaat om productiviteit en concentratie. Wel ervaren de studenten de onconventionele setting als prettiger dan een gewone kantoortuin. Bovendien voelen ze zich energieker na het staan terwijl ze tegelijkertijd aangeven dat hun benen vermoeider aanvoelen. Withagen: “Ik denk dat het vergelijkbaar is met hoe je je voelt nadat je gesport hebt.”

Verleiden tot meer activiteit

Wat kunnen we nu met dit onderzoek? Caljouw: “Ten eerste is het heel interessant om te zien hoe een filosofisch idee, namelijk een omgeving die je uitnodigt tot bepaald gedrag, er in werkelijkheid uitziet. Het is een statement dat tot de verbeelding spreekt en waardoor je gaat nadenken over hoe je een ontwerp kunt gebruiken om mensen te verleiden tot meer fysieke activiteit. Ons onderzoek draagt eraan bij om dit te laten zien aan de wereld. Een ander aspect is dat we kunnen onderzoeken welke houdingen door welke mensen gebruikt worden, en hoe dat wellicht verandert over langere tijd”, zegt ze.

Voorbij The End of Sitting

En het gaat verder, want de twee onderzoekers hebben onlangs een studie afgerond waarbij ze een groep kantoormedewerkers hebben geobserveerd die gedurende een langere periode regelmatig een uur aan het werk waren in The End of Sitting. "Wat gebeurt er als het nieuwtje van zo'n omgeving eraf is? Hoe passen mensen zich over de tijd aan deze omgeving aan? Is dit echt ons kantoor van de toekomst? Draagt het bij aan gezonder gedrag? We zullen het gaan zien.”  

Bron: UMCG

dinsdag 1 mei 2018permalink