‘Impact by design’
Hoe kan design impact hebben op de samenleving? Dat legt Smart WorkPlace expert Mark Mobach van het Kenniscentrum NoorderRuimte van de Hanzehogeschool Groningen uit in onderstaande blog.
Bij kennisinstellingen staat de impact van onderzoek op de samenleving steeds centraler. Dat biedt prachtige kansen, vooral voor een samenwerking tussen praktijk, onderzoek en onderwijs. Maar hoe werkt dat dan?
Innovatiewerkplaatsen
Het mooie is dat er altijd – bijvoorbeeld in FM verenigd in het LOOFD – een opleiding bij u in de buurt is, zoals in Amsterdam, Breda, Den Haag, Deventer, Groningen, Heerlen, Nijmegen en Rotterdam. Wij werken samen met docenten en studenten aan praktijkvragen. Hoe maken we de werkplek mooier en stiller? Wat is er nodig om gastvrijheid en gezondheid te bevorderen? Bij de Hanzehogeschool Groningen doen we dat in innovatiewerkplaatsen. We hebben in ons lectoraat bijvoorbeeld vier innovatiewerkplaatsen – over werken in kantoren, de zorg en de stad en op de campus. Op die onderwerpen gaan we als Hanze lectoraat Facility Management in deze maandelijkse blogreeks het komende jaar uitgebreid in. En in allerlei didactische vormen, variërend van promovendi en afstudeerprojecten tot cohorten met 300 eerstejaars FM-studenten. En in Kenniscentrum NoorderRuimte werken studenten uit verschillende studies – architectuur, FM, vormgeving, kunst, toegepaste psychologie, vastgoed en recht – aan praktijkvragen. Wij leren studenten om samen te werken, zodat er een pluriformer beeld ontstaat en een rijker ontwerpvoorstel. Betrek studenten bij een herontwerp, hun frisse blik en creativiteit helpt. Maar wat kan er dan uit dergelijk onderzoek voortkomen? Een aantal ontwerpideeën.
Hollandse nuchterheid
Kantoren moeten doen waarvoor ze bedoeld zijn: het ondersteunen van mensen bij hun werk. Gebouwen staan dus altijd in verbinding met de aard van de activiteiten die er worden verricht. Om dat efficiënt te doen moeten we de juiste balans ontwerpen tussen gebouw, technologie, mens en organisatie. Zoals – heel basaal – de juiste verhouding tussen aantallen medewerkers, werkplekken en voorzieningen. Denk verder aan heldere en functionele entrees en voorzieningen op belangrijke knooppunten. Zorg dat het gebouw eenvoudig is te ‘lezen’ – dat het ook helder is voor bezoekers die er voor het eerst komen en uit andere culturen. Houd serieus rekening met privacy – maak er echt werk van, het loont altijd. Laat ontwerpers spelen met de privacy-paradox: op jezelf én in volledige verbinding – een ideaaltypische plek die grote toegankelijkheid combineert met lage exposure. En met verandering, zoals groei van je organisatie of wijziging in de aard van het werk.
Experience economy
Stel gebruikersbeleving centraal. De werkplek moet absoluut top zijn. Ontwerp schaamtevrij, denk aan alles (!) wat een mens nodig heeft om goed te functioneren. Denk ook aan kolven, gebed, ontstressen en ‘powernaps’. Faciliteer slimme combinaties en eenvoudig gebruik. Ontwerp mooie plekken voor eten en drinken op centrale knooppunten, die passen bij de beweging en behoeften van werknemers. Vergeet niet om het groen te maken met bomen, struiken en bloemen. Maak gebruik van de mogelijkheden van water. Zorg dat het er te allen tijde veilig en schoon is en breng het ontwerp in harmonie met extreme situaties: werkdrukte, uit de hand gelopen bezetting of toeloop van bezoekers of klanten.
Jaw-dropping
Combineer de vertrouwde degelijkheid in ‘layout’ en ‘routing’ voor stressvrij werken met aangename verrassingen die plezier geven. Geef de ruimte aan wisselende micro-events – sluit aan bij evenementen in de omgeving. Stimuleer spontaan gebruik van de ruimte, zoals met een paar geweldige ontmoetingsplekken. Gebruik de technologie om dat gevoel aan te jagen, zoals de L+T Hasewelle Osnabrück (zie openingsfoto) en LAX Immersive Multimedia Installation. Verbind je met andere bedrijfsconcepten voor de exploitatie. Betrek de omgeving. Zo laat de Lurie Garden Chicago zien dat je ook in een harde stedelijke en stenige context ook een oase van kleur kunt maken die ruimte geeft aan planten, mensen en dieren.
Open systeem
Zorg voor verbinding met de samenleving. Duurzaamheid is een ‘no-brainer’. Bedenk een topinfrastructuur voor groen transport. Ontsluit de creativiteit van ontwerpers om met water, flora en fauna in en om het gebouw de werkplek mooi en gezond te maken. Meer planten in, op en om het gebouw voorkomen ‘hittestress’ en wateroverlast. Denk groot – zoals een industrieterrein waar je ook mooi kunt wandelen of sporten en de inpassing van de kleine Groninger EAZ-windmolens in het bestemmingsplan – en klein – regenwatergebruik, bijenkast, het insectenhotel of de ‘piep show bird house’ tegen het raam.
De samenwerking met kennisinstellingen is altijd een prachtige bron van inspiratie, ook voor zeer ervaren beslissers en ontwerpers. Haal alles uit de kast, zodat we samen met de nieuwe generaties slimmere plekken voor werk gaan ontwerpen.
Mark Mobach
Leading Lector NoorderRuimte, Hanzehogeschool Groningen
