De stappen naar een slim kantoorgebouw voor TwynstraGudde (blog 2/3)

7 min

 

De stappen naar een slim kantoorgebouw voor TwynstraGudde (blog 2/3)

Smart WorkPlace partner TwynstraGudde nam in oktober 2019 de nieuwe huisvesting in de Nieuwe Stad in gebruik. Bas Drijfhout schrijft er drie blogs over. In zijn tweede blog kijkt hij terug op de implementatie.

Een slim en meedenkend gebouw. Dat was één van de ambities toen we in 2017 onze wensen en eisen formuleerden voor ons nieuwe kantoor. Smart Building technologie is één van de belangrijke trends in de facilitaire- en vastgoedmarkt. Zo bleek ook uit het Facility & Workplace Marktonderzoek 2019, waar technologie als top 3 trend naar voren kwam. Ook voor onszelf zijn wij op zoek gegaan naar welke meerwaarde data en slimme gebouwtechnologie heeft voor TwynstraGudde en haar opdrachtgevers.

Dit blog is de tweede van drie over onze zoektocht en de toepassing van data en sensoren in het beheer en gebruik van ons kantoor. De aanleiding voor de zoektocht is de komst van de nieuwe huisvesting in de Nieuwe Stad, die wij in oktober 2019 in gebruik hebben genomen.

Een cyclisch proces

Wij hebben zeven stappen geïdentificeerd in het proces om te komen tot daadwerkelijke toepassing van de data uit sensortechnologie in een kantoor. In ons vorige blog gaven wij een toelichting over de eerste vier stappen, van de oriëntatie tot de keuze van een aanbieder. Dit blog richt zich op stap vijf de implementatie.

De stappen naar een slim kantoorgebouw voor TwynstraGudde (Blog 2/3)

De stappen in het proces om data uit sensortechnologie toe te passen (Het model is ontleend aan een opzet van OCTO en Healthy Workers).

Stap 5. Implementatie

Tijdens het schrijven van dit blog zijn wij alweer een aantal maanden in ons nieuwe kantoor gevestigd. De afgelopen maanden zijn wij samen met onze smart partner Octo aan de slag gegaan om de sensoren in het kantoor te implementeren. Dat was geen grote operatie. Veel informatie over het pand is al aanwezig. Om dit nader toe te lichten wordt een onderscheid gemaakt in drie typen van dataverzameling. Het onderscheid zit in de impact die het heeft om sensoren (achteraf) in je gebouw te integreren. Van weinig flexibel naar flexibel gaat het respectievelijk om het gebouwbeheersysteem en installaties, de bekabelde sensoren en de losse sensoren.

1. Gebouwbeheersysteem en installaties

Dit betreft de laag van het gebouwbeheersysteem (GBS) en alle vaste installaties zoals de klimaatinstallatie, de brandmeldinstallatie en het toegangscontrolesysteem. De kwantiteit en kwaliteit van de uit te lezen data zijn afhankelijk van het gekozen systeem (GBS en installaties). De keuze voor het systeem dat past bij jouw Smart Building ambities dient al vroeg in de ontwerpfase van een gebouw te worden vastgelegd.

Tijdens de definitiefase is bij voorkeur al nagedacht over de use cases die je inzichtelijk wil maken met de technologie. Het is een belangrijke overweging, omdat rond de 80% van de gebruikelijke use cases op kantoor uit het GBS zijn te lezen. Denk daarbij aan data over bezetting, stroomverbruik, temperatuur, luchtkwaliteit (CO2 en luchtvochtigheid). Het monitoren van benutting van ruimtes of het monitoren van beweging in een bepaalde looprichting zijn voorbeelden die het vaste systeem niet altijd kan ondervangen.

TwynstraGudde is momenteel nog met de gebouweigenaar in gesprek over het verkrijgen van toegang tot alle data. Dit kan in veel gevallen een gevoelig onderwerp zijn. Deel je bijvoorbeeld als gebouweigenaar klimaatinformatie over het pand met de huurder wanneer je weet dat je niet aan de contractuele eisen voldoet? En hoe ga je als gebouweigenaar om met het delen van data?

De stappen naar een slim kantoorgebouw voor TwynstraGudde (Blog 2/3)

2. Bekabelde sensoren

Voor een aantal use cases die wij in ons Programma van Eisen hebben vastgelegd is de informatie die uit het GBS te verkrijgen is niet toereikend. Om dit te ondervangen hebben wij losse en bekabelde sensoren aangesloten. Bij voorkeur wordt het aanleggen van bekabeling voor de sensoren ook in de ontwerpfase van een project vastgelegd. In de praktijk zien wij dat organisaties al keuzes moeten maken terwijl de ingebruikname nog een paar jaar duurt.

Er is dus veel onzekerheid en men is bang om voor oude technologie te kiezen. Wij adviseren daarom om boven de plafonds extra aansluitpunten te realiseren. Deze plek is logisch omdat deze sensoren vaak op of in de buurt van het plafond worden opgehangen. 

Een voorbeeld van een door ons gebruikte sensor die door middel van een kabel (UTP + stroom) wordt aangesloten is de Pointgrab sensor. Uit de sensor kan data worden verkregen over aantallen personen en de bewegingsrichting van de personen. De sensor neemt alleen schimmen waar. Op deze manier kan “AVG-proof” de benutting van vergaderruimten of de drukte in het restaurant worden gemeten.

De markt is al goed ingespeeld op het op een discrete manier omgaan met persoonsgegevens vanwege de AVG, anders mochten veel sensoren en systemen überhaupt niet worden aangeboden. De aanleg van de bekabeling is, in zekere zin, permanent. De Pointgrab sensor is gemakkelijk te vervangen, mocht in de toekomst een andere type sensor gewenst zijn.

De stappen naar een slim kantoorgebouw voor TwynstraGudde (Blog 2/3)

Het beeld dat wordt geregistreerd door een Pointgrab-sensor. De rode vlakken worden niet in de meting meegenomen.

3. Losse sensoren

Dan is er vervolgens nog een groot scala aan plug-and-play sensoren. Sensoren die werken op een batterij, aangesloten worden op de netstroom of worden aangedreven via een connector. De sensoren worden gemakkelijk door middel van dubbelzijdig tape overal in het kantoor aangebracht. Dat is erg handig om een tijdelijk onderzoek te doen, maar niet om permanent in het gebouw te plaatsen. De sensoren geven uit onze ervaring op de lange termijn een hogere foutmarge. Denk daarbij aan een batterij die leeg raakt, een stekker die uit het stopcontact wordt gehaald door een schoonmaakster die wil stofzuigen, of de tape die loslaat. Wij maken dan ook periodiek gebruik van dit type sensoren. Een voorbeeld in onze situatie is het uitvoeren van geluidsmetingen om vervolgens met maatwerk verbeteringen te komen voor de werkomgeving.

De (tijdelijke) inzet van sensoren kan ook een belangrijke rol spelen bij nieuwe use cases die ontstaan door veranderde omstandigheden. Zo kan de technologie tijdens de huidige Coronacrisis een belangrijke bijdrage leveren in de maatregelen die worden genomen voor het 1,5 meter kantoorDenk bijvoorbeeld aan het (tijdelijk) plaatsen van sensoren bij de ingang van jouw pand. Om vervolgens real-time te monitoren hoeveel gebruikers er in het pand zijn.

Een goed begin…

Begin al in een vroeg stadium met het nadenken over jouw ambitie (initiatieffase), visie en use cases (ontwerpfase) en vervolgens de uitwerking naar een (technisch) Programma van Eisen. Des te eerder je begint, des te meer flexibiliteit je hebt om de technologie te laten aansluiten bij het doel dat je wilt bereiken. Daarnaast is het van belang om na te denken wie verantwoordelijk wordt voor het beheer van de data. Waar in de organisatie wordt de verantwoordelijkheid belegd? De technologie kan namelijk waarde toevoegen voor zowel de gebouweigenaar, de huurder, de facilitair- of huisvestingsmanager als de eindgebruiker.

Key take-aways

  • Begin al in een vroeg stadium met het nadenken over jouw ambitie, visie en use-cases.
  • De toepassing van slimme gebouwtechnologie blijft een middel. Het kan geen doel op zich zijn om jouw gebouw slim te maken.
  • Een aantal use cases vraagt om een permanente meting uit sensoren, andere use cases zoals het verhelpen van geluidsoverlast kunnen al worden opgelost door het tijdelijk plaatsen van (losse) sensoren.
  • De markt is reeds ingespeeld op de AVG-wetgeving. Marktpartijen hebben veelal kennis in huis over het onderwerp.

Momentum

Onderzoekstudent Bouke Boegheim zou initieel aan de hand van losse sensoren, in combinatie met het afnemen van enquêtes, bij TwynstraGudde meten hoe de mentale gezondheid van medewerkers zich verhoudt tot het binnenklimaat in de kantoorsituatie. Nu door de Coronacrisis de medewerkers niet meer naar kantoor mogen, maakt hij van het momentum gebruik om de mentale gezondheid op de thuiswerkplek te meten. In het derde blog, waar we onder andere nader ingaan op data-analyse, neem ik de uitkomsten van het onderzoek van Bouke ook mee.

Heb je vragen over het onderwerp Smart Building? Of speelt er een Smart Building opgave binnen jouw organisatie? Neem contact op voor een vrijbijvende (digitale) koffieafspraak.

Lees ook het eerste blog 'De stappen naar een slim kantoorgebouw voor TwynstraGudde'.

Delen:

Meer nieuws

Webinar: Circulaire oplossingen binnen de kantooromgeving

Webinar: Circulaire oplossingen binnen de kantooromgeving

donderdag 10 juli

Op woensdag 17 september organiseren we een inspirerend webinar over circulariteit in de gebouwde omgeving.

Lees meer

De ´vraag naar aanwezigheid´ 

De ´vraag naar aanwezigheid´ 

donderdag 10 juli

In deze blog van Gerda Stelpstra, Head of strategy Consulting bij Envalue, kijken we dieper naar de 'vraag om aanwezigheid'. ...

Lees meer

SWP Talks #67: Hospitality

SWP Talks #67: Hospitality

woensdag 9 juli

Anna Casemier zit als host met Lisette van der Valk, Projectmanager Huisvesting van Young Facility, en Hotelier Willem Reimers, ...

Lees meer

WorkPlace Inside: Stephan Simons

WorkPlace Inside: Stephan Simons

woensdag 9 juli

"Ontspanning, inspiratie en grip houden, ook buiten het ondernemen." Daarmee beschrijft Stephan Simons zijn mentaliteit ...

Lees meer

De kracht van een goed werkplekconcept

De kracht van een goed werkplekconcept

dinsdag 8 juli

Solved moest tijdelijk met het hele kantoor verhuizen, een nieuwe plek geeft ook ruimte voor nieuwe inzichten. Silvia de ...

Lees meer

Niet blindstaren op energie

Niet blindstaren op energie

vrijdag 4 juli

Deelnemers aan het rondetafelgesprek 'de kracht van een integrale aanpak' willen zich niet blindstaren op alleen het onderwerp ...

Lees meer

Haskoning opent nieuw duurzaam kantoor

Haskoning opent nieuw duurzaam kantoor

donderdag 3 juli

Op de TU Delft Campus transformeerde Haskoning de monumentale Mijnbouwfaculteit naar een modern Paris Proof kantoor. Voor ...

Lees meer

Gaat AI ons redden?

Gaat AI ons redden?

donderdag 3 juli

In de BNW Index 2024 werd geconstateerd dat ontwikkelingen rondom de werkomgeving elkaar zó snel opvolgen, dat we ...

Lees meer

Van complexe huisvestingsopgave naar multifunctioneel stadion

Van complexe huisvestingsopgave naar multifunctioneel stadion

woensdag 2 juli

Op 5 juli 2025 opent SC Cambuur officieel de deuren van haar nieuwe thuisbasis: het Kooi Stadion. Deze datum staat bij veel ...

Lees meer

WorkPlace Inside: Esther Roelofs

WorkPlace Inside: Esther Roelofs

woensdag 2 juli

Wat kan de Himalaya ons leren over een goede werkomgeving? Esther Roelofs vertelt over haar connectie met hiken en de werkplek ...

Lees meer

Natalie Hofman nieuwe business unit directeur HEYDAY Interim

Natalie Hofman nieuwe business unit directeur HEYDAY Interim

dinsdag 1 juli

Per 1 juli is Natalie Hofman aangesteld als de nieuwe business unit directeur bij HEYDAY Interim, een zelfstandige business ...

Lees meer

Het belang van certificering en rapportage bij compliance

Het belang van certificering en rapportage bij compliance

dinsdag 1 juli

Op een zonovergoten ochtend in mei vindt de Compliance Round Table plaats in een heel bijzondere locatie: ‘De Kapel’ ...

Lees meer

Vero: nieuwe gratis AI-agent

Vero: nieuwe gratis AI-agent

maandag 30 juni

Alvero ondersteunt workplace professionals met Agentic AI Introductie Vero: een gratis AI-agent die helpt met vragen, ideeën ...

Lees meer

“Modernisering onderwijsvastgoed moet radicaal anders”

“Modernisering onderwijsvastgoed moet radicaal anders”

maandag 30 juni

“De nood tot vernieuwing van onderwijshuisvesting is hoog”, valt te lezen in een opiniestuk van Jan Joost Flim, ...

Lees meer

E-zine 'Smart Buildings'

E-zine 'Smart Buildings'

donderdag 26 juni

De adoptie, transformatie en mogelijkheden van technologie op de werkplek zijn ongekend en ontwikkelen harder dan ooit. ...

Lees meer

Ontdek met Amabel het nieuwe kantoor van Haskoning

Ontdek met Amabel het nieuwe kantoor van Haskoning

donderdag 26 juni

Op woensdag 2 juli 2025 vertelt Amabel Chiarito over het innovatieve werkplekconcept van Haskoning in het nieuwe, duurzame ...

Lees meer

SmartLabs en IWG kondigen 10-jarige samenwerking aan

SmartLabs en IWG kondigen 10-jarige samenwerking aan

donderdag 26 juni

SmartLabs en International Workplace Group gaan een wereldwijde samenwerking aan van tien jaar. Daarmee spelen ze in op ...

Lees meer

Natuurlijke ontmoetingen in Tripolis Park

Natuurlijke ontmoetingen in Tripolis Park

woensdag 25 juni

Hollandse Nieuwe creëerde voor MVRDV in Tripolis Park een werkomgeving waar betekenisvolle connecties en spontane ontmoetingen ...

Lees meer

De kracht van een integrale aanpak

De kracht van een integrale aanpak

dinsdag 24 juni

De droom van iedere gebouweigenaar: een toekomstbestendige vastgoedportefeuille waarmee je energie bespaart, een gezonde ...

Lees meer

Werk zonder omwegen: IWG stelt locaties gratis open tijdens de NAVO-top

Werk zonder omwegen: IWG stelt locaties gratis open tijdens de ...

dinsdag 24 juni

Terwijl Den Haag zich voorbereidt op zware verkeershinder tijdens de NAVO-top, houdt IWG professionals productief met gratis ...

Lees meer

Terug naar boven