'Drie misvattingen over het ABW concept'

 

'Drie misvattingen over het ABW concept'

Vermeende kenmerken bezorgen activity-based workplaces vaak ten onrechte een slechte naam. Daarom moeten deze misvattingen weg, zo stelt expert Jan Gerard Hoendervanger van Smart WorkPlace partner Healthy Workplace.

Activity-based workplaces zijn hard op weg om ‘het nieuwe normaal’ te worden. In zijn zeer aanbevelenswaardige ‘practice guide’ stelt Juriaan van Meel dat het concept kan worden samengevat aan de hand van drie kenmerken: (1) diversiteit aan werkplekken, afgestemd op verschillende behoeften; (2) gedeeld gebruik, geen persoonsgebonden plekken; (3) een flexibele, mobiele manier van weken. Ik ben het hier volledig mee eens, maar signaleer ook dat er in de praktijk vaak drie vermeende kenmerken aan worden toegevoegd: (4) activiteit bepaalt optimale plek; (5) overwegend open bureauwerkplekken; (6) een krappe verhouding mensen/werkplekken. Deze vermeende kenmerken bezorgen het concept een slechte naam, ze leiden tot verwarrende discussies en bovendien tot suboptimale werkomgevingen. En dat is jammer, want diversiteit (ad 1) in combinatie met flexibel gebruik (ad 2) sluit in veel gevallen (N.B. beslist niet in alle gevallen!) uitstekend aan bij de manier van werken (ad 3). Laten we daarom de drie misvattingen (ad 4, 5 en 6) overboord gooien en per organisatie/project nagaan hoe het concept passend kan worden gemaakt.

Misvatting 1: Place follows activity

De activiteit die je uitvoert beïnvloedt uiteraard je behoeften op dat moment, bijvoorbeeld aan contact of juist afzondering, bepaalde ICT voorzieningen, of zittend dan wel staand werken. Maar kenniswerk is meer dan de optelsom van afzonderlijke activiteiten, denk aan de manier waarop je tussen activiteiten wisselt (in blokken of meer simultaan), de manier waarop je in een team samenwerkt en de organisatiecultuur waar je onderdeel van bent. Bovendien moeten we rekening houden met aanzienlijke individuele verschillen, bijvoorbeeld ten aanzien van de behoefte aan structuur, de behoefte aan privacy en de behoefte aan sociale verbondenheid. Er zijn kortom veel meer factoren die die de werkplekbehoeften bepalen dan sec de activiteiten die worden uitgevoerd. Eigenlijk zouden we ‘activity-based’ moeten vervangen door ‘need-based’.

Misvatting 2: Kantoortuin als basis

Ik begrijp die nadruk op openheid en transparantie in hedendaagse werkomgevingen wel: Het beeld van een moderne kantoortuin past naadloos bij de woorden die je terugvindt in veel management speeches en strategische plannen, zoals samenwerking, open communicatie en sociale verbondenheid. Maar hoe belangrijk deze zaken ook zijn voor organisaties, de meeste kenniswerkers besteden er maar een beperkt deel van hun kantoortijd aan. De realiteit is dat de meeste tijd wordt besteed aan individueel, geconcentreerd bureauwerk. En daarbij is een open omgeving vooral een bron van afleiding die afbreuk doet aan werktevredenheid en -prestaties. Uit een gedegen behoeften analyse zal vaak blijken dat de meeste bureauwerkplekken juist geschikt moeten zijn voor geconcentreerd werk.

Misvatting 3: Schaarste bevordert optimaal gebruik

Ook voor de soms erg krappe verhouding tussen werkplekken en mensen kan ik wel begrip opbrengen: Kantoorruimte en werkplekken vormen een grote kostenpost en het is dus zonde als die regelmatig leegstaan doordat er steeds meer op andere locaties wordt gewerkt. Toch is het zaak om kostenefficiency niet ten koste te laten gaan van het primaire doel van de werkomgeving: mensen ondersteunen in de uitvoering van hun werk. In veel gevallen kan het aantal werkplekken lager liggen dan het aantal mensen, maar er is wel een ondergrens. Als je daar onder gaat zitten, komt de vrijheid om een plek te kiezen die aansluit bij de behoeften van het moment in het gedrang – dan wordt het een kwestie van een beschikbare plek zoeken, ongeacht of die past bij de behoeften. Daarmee ondergraaf je dus het belangrijkste gebruiksvoordeel van het ABW concept. Voldoende aanbod van verschillende typen werkplekken is beslist een succesfactor voor ABW, zo ontdekte ik onder meer in case study bij Gasterra. Luister dus niet naar adviseurs die beweren dat schaarste noodzakelijk is om het concept goed te laten werken – het creëert misschien een ‘ren je rot’ effect, maar dat heeft niets te maken met de juiste plek gebruiken op het juiste moment, zoals het ABW concept beoogt.

Jan Gerard Hoendervanger werkt aan een promotieonderzoek naar ABW omgevingen, ‘De psychologie van de flexplek’. Naar aanleiding van zijn laatste onderzoekpublicatie verscheen dit bericht op SmartWorkPlace.

Delen:

Meer nieuws

Natalie Hofman nieuwe business unit directeur HEYDAY Interim

Natalie Hofman nieuwe business unit directeur HEYDAY Interim

dinsdag 1 juli

Per 1 juli is Natalie Hofman aangesteld als de nieuwe business unit directeur bij HEYDAY Interim, een zelfstandige business ...

Lees meer

Het belang van certificering en rapportage bij compliance

Het belang van certificering en rapportage bij compliance

dinsdag 1 juli

Op een zonovergoten ochtend in mei vindt de Compliance Round Table plaats in een heel bijzondere locatie: ‘De Kapel’ ...

Lees meer

Vero: nieuwe gratis AI-agent

Vero: nieuwe gratis AI-agent

maandag 30 juni

Alvero ondersteunt workplace professionals met Agentic AI Introductie Vero: een gratis AI-agent die helpt met vragen, ideeën ...

Lees meer

“Modernisering onderwijsvastgoed moet radicaal anders”

“Modernisering onderwijsvastgoed moet radicaal anders”

maandag 30 juni

“De nood tot vernieuwing van onderwijshuisvesting is hoog”, valt te lezen in een opiniestuk van Jan Joost Flim, ...

Lees meer

E-zine 'Smart Buildings'

E-zine 'Smart Buildings'

donderdag 26 juni

De adoptie, transformatie en mogelijkheden van technologie op de werkplek zijn ongekend en ontwikkelen harder dan ooit. ...

Lees meer

Ontdek met Amabel het nieuwe kantoor van Haskoning

Ontdek met Amabel het nieuwe kantoor van Haskoning

donderdag 26 juni

Op woensdag 2 juli 2025 vertelt Amabel Chiarito over het innovatieve werkplekconcept van Haskoning in het nieuwe, duurzame ...

Lees meer

SmartLabs en IWG kondigen 10-jarige samenwerking aan

SmartLabs en IWG kondigen 10-jarige samenwerking aan

donderdag 26 juni

SmartLabs en International Workplace Group gaan een wereldwijde samenwerking aan van tien jaar. Daarmee spelen ze in op ...

Lees meer

Natuurlijke ontmoetingen in Tripolis Park

Natuurlijke ontmoetingen in Tripolis Park

woensdag 25 juni

Hollandse Nieuwe creëerde voor MVRDV in Tripolis Park een werkomgeving waar betekenisvolle connecties en spontane ontmoetingen ...

Lees meer

De kracht van een integrale aanpak

De kracht van een integrale aanpak

dinsdag 24 juni

De droom van iedere gebouweigenaar: een toekomstbestendige vastgoedportefeuille waarmee je energie bespaart, een gezonde ...

Lees meer

Werk zonder omwegen: IWG stelt locaties gratis open tijdens de NAVO-top

Werk zonder omwegen: IWG stelt locaties gratis open tijdens de ...

dinsdag 24 juni

Terwijl Den Haag zich voorbereidt op zware verkeershinder tijdens de NAVO-top, houdt IWG professionals productief met gratis ...

Lees meer

Platform voor AI-gedreven optimalisatie van gebouwen

Platform voor AI-gedreven optimalisatie van gebouwen

vrijdag 20 juni

Een platform biedt gebouwbeheerders en installateurs een hulpmiddel om het energieverbruik en de prestaties van één ...

Lees meer

Gemeentehuis Land van Cuijk: duurzame renovatie en nieuwbouw

Gemeentehuis Land van Cuijk: duurzame renovatie en nieuwbouw

donderdag 19 juni

Op 1 januari 2022 fuseerden de gemeenten Boxmeer, Cuijk, Sint Anthonis, Mill en Sint Hubert en Grave tot de nieuwe gemeente ...

Lees meer

Een neurodivers kantoor, bestaat dat wel?

Een neurodivers kantoor, bestaat dat wel?

donderdag 19 juni

Bestaat een neurodivers kantoor? Met deze vraag herlanceert Tarkett de praktische gids 'Principes voor Human-Conscious Design', ...

Lees meer

SWP Talks #66: Zero waste

SWP Talks #66: Zero waste

woensdag 18 juni

In de nieuwste aflevering van SWP Talks staat het thema zero waste op de werkvloer centraal. Host Suzan Schalx gaat in gesprek ...

Lees meer

Waarom datagedreven ventilatie loont

Waarom datagedreven ventilatie loont

woensdag 18 juni

Nog te vaak draait de keuze bij ventilatie vooral om de laagste aanschafprijs, terwijl juist de Total Cost of Ownership ...

Lees meer

Definitief Ontwerp ABG-kantoor afgerond

Definitief Ontwerp ABG-kantoor afgerond

dinsdag 17 juni

Het Definitief Ontwerp voor het nieuwe gemeentekantoor van de ABG-organisatie is afgerond. HEVO bereikt daarmee een belangrijke ...

Lees meer

Onzekerheid de enige constante

Onzekerheid de enige constante

maandag 16 juni

Het nieuwe normaal is misschien wel het nieuwe onbekende. Tijdens een Round Table gingen professionals van onder andere ...

Lees meer

Regelgeving is er niet voor niets

Regelgeving is er niet voor niets

vrijdag 13 juni

Een veilige en duurzame werkomgeving creëren is niet exclusief voor koplopers binnen facilitair management en gebouwbeheer. ...

Lees meer

Toekomstbestendige werkomgeving Hoogheemraadschap van Delfland

Toekomstbestendige werkomgeving Hoogheemraadschap van Delfland

donderdag 12 juni

De afgelopen tien jaar is het Hoogheemraadschap van Delfland als organisatie gegroeid. Ook de manier van werken is veranderd ...

Lees meer

SWP Talks #65: Verduurzaming #2

SWP Talks #65: Verduurzaming #2

woensdag 11 juni

Bij deze SWP Talks op de WorkPlace Xperience vertellen experts hoe we duurzaamheid concreter kunnen maken, van ambitie naar ...

Lees meer

Terug naar boven