'Drie misvattingen over het ABW concept'

 

'Drie misvattingen over het ABW concept'

Vermeende kenmerken bezorgen activity-based workplaces vaak ten onrechte een slechte naam. Daarom moeten deze misvattingen weg, zo stelt expert Jan Gerard Hoendervanger van Smart WorkPlace partner Healthy Workplace.

Activity-based workplaces zijn hard op weg om ‘het nieuwe normaal’ te worden. In zijn zeer aanbevelenswaardige ‘practice guide’ stelt Juriaan van Meel dat het concept kan worden samengevat aan de hand van drie kenmerken: (1) diversiteit aan werkplekken, afgestemd op verschillende behoeften; (2) gedeeld gebruik, geen persoonsgebonden plekken; (3) een flexibele, mobiele manier van weken. Ik ben het hier volledig mee eens, maar signaleer ook dat er in de praktijk vaak drie vermeende kenmerken aan worden toegevoegd: (4) activiteit bepaalt optimale plek; (5) overwegend open bureauwerkplekken; (6) een krappe verhouding mensen/werkplekken. Deze vermeende kenmerken bezorgen het concept een slechte naam, ze leiden tot verwarrende discussies en bovendien tot suboptimale werkomgevingen. En dat is jammer, want diversiteit (ad 1) in combinatie met flexibel gebruik (ad 2) sluit in veel gevallen (N.B. beslist niet in alle gevallen!) uitstekend aan bij de manier van werken (ad 3). Laten we daarom de drie misvattingen (ad 4, 5 en 6) overboord gooien en per organisatie/project nagaan hoe het concept passend kan worden gemaakt.

Misvatting 1: Place follows activity

De activiteit die je uitvoert beïnvloedt uiteraard je behoeften op dat moment, bijvoorbeeld aan contact of juist afzondering, bepaalde ICT voorzieningen, of zittend dan wel staand werken. Maar kenniswerk is meer dan de optelsom van afzonderlijke activiteiten, denk aan de manier waarop je tussen activiteiten wisselt (in blokken of meer simultaan), de manier waarop je in een team samenwerkt en de organisatiecultuur waar je onderdeel van bent. Bovendien moeten we rekening houden met aanzienlijke individuele verschillen, bijvoorbeeld ten aanzien van de behoefte aan structuur, de behoefte aan privacy en de behoefte aan sociale verbondenheid. Er zijn kortom veel meer factoren die die de werkplekbehoeften bepalen dan sec de activiteiten die worden uitgevoerd. Eigenlijk zouden we ‘activity-based’ moeten vervangen door ‘need-based’.

Misvatting 2: Kantoortuin als basis

Ik begrijp die nadruk op openheid en transparantie in hedendaagse werkomgevingen wel: Het beeld van een moderne kantoortuin past naadloos bij de woorden die je terugvindt in veel management speeches en strategische plannen, zoals samenwerking, open communicatie en sociale verbondenheid. Maar hoe belangrijk deze zaken ook zijn voor organisaties, de meeste kenniswerkers besteden er maar een beperkt deel van hun kantoortijd aan. De realiteit is dat de meeste tijd wordt besteed aan individueel, geconcentreerd bureauwerk. En daarbij is een open omgeving vooral een bron van afleiding die afbreuk doet aan werktevredenheid en -prestaties. Uit een gedegen behoeften analyse zal vaak blijken dat de meeste bureauwerkplekken juist geschikt moeten zijn voor geconcentreerd werk.

Misvatting 3: Schaarste bevordert optimaal gebruik

Ook voor de soms erg krappe verhouding tussen werkplekken en mensen kan ik wel begrip opbrengen: Kantoorruimte en werkplekken vormen een grote kostenpost en het is dus zonde als die regelmatig leegstaan doordat er steeds meer op andere locaties wordt gewerkt. Toch is het zaak om kostenefficiency niet ten koste te laten gaan van het primaire doel van de werkomgeving: mensen ondersteunen in de uitvoering van hun werk. In veel gevallen kan het aantal werkplekken lager liggen dan het aantal mensen, maar er is wel een ondergrens. Als je daar onder gaat zitten, komt de vrijheid om een plek te kiezen die aansluit bij de behoeften van het moment in het gedrang – dan wordt het een kwestie van een beschikbare plek zoeken, ongeacht of die past bij de behoeften. Daarmee ondergraaf je dus het belangrijkste gebruiksvoordeel van het ABW concept. Voldoende aanbod van verschillende typen werkplekken is beslist een succesfactor voor ABW, zo ontdekte ik onder meer in case study bij Gasterra. Luister dus niet naar adviseurs die beweren dat schaarste noodzakelijk is om het concept goed te laten werken – het creëert misschien een ‘ren je rot’ effect, maar dat heeft niets te maken met de juiste plek gebruiken op het juiste moment, zoals het ABW concept beoogt.

Jan Gerard Hoendervanger werkt aan een promotieonderzoek naar ABW omgevingen, ‘De psychologie van de flexplek’. Naar aanleiding van zijn laatste onderzoekpublicatie verscheen dit bericht op SmartWorkPlace.

Delen:

Meer nieuws

Solved Club 25 belicht toekomst van kantoorhuisvesting

Solved Club 25 belicht toekomst van kantoorhuisvesting

vrijdag 12 september

Donderdag 18 september 2025 organiseert Solved in Rotterdam de jaarlijkse Solved Club 25, een exclusief evenement voor beslissers ...

Lees meer

Van koffieautomaat-loopje naar echte beweging

Van koffieautomaat-loopje naar echte beweging

donderdag 11 september

'Zitten is het nieuwe roken' hoor je steeds vaker, maar wat kun je doen om medewerkers in beweging te krijgen? In deze blog ...

Lees meer

De kracht van samenwerken

De kracht van samenwerken

donderdag 11 september

IFM-contracten zijn notoir complex, maar hebben voordelen als efficiëntie, kostenbesparing en betere kwaliteit en consistentie. ...

Lees meer

Flexibiliteit sleutelwoord voor de toekomst

Flexibiliteit sleutelwoord voor de toekomst

woensdag 10 september

Transities op de onderwijscampus buitelen over elkaar heen: van energie- en CO2-reductie tot groene mobiliteit en hergebruik ...

Lees meer

Het belang van gezonde luchtkwaliteit

Het belang van gezonde luchtkwaliteit

dinsdag 9 september

Een gezonde schoolomgeving zou vanzelfsprekend moeten zijn. Toch blijkt dat ruim 80% van de Nederlandse scholen te maken ...

Lees meer

Whitepaper: Zo creëer je een toekomstbestendige vergaderruimte

Whitepaper: Zo creëer je een toekomstbestendige vergaderruimte

dinsdag 9 september

Herken je dat? Een vergadering die moeizaam op gang komt omdat het scherm niet werkt, de microfoon hapert of de verbinding ...

Lees meer

Concurrenten komen samen voor duurzame doorbraak

Concurrenten komen samen voor duurzame doorbraak

maandag 8 september

Asito heeft een belangrijke stap gezet richting haar duurzaamheidsdoelstellingen door volledig over te stappen op circulaire ...

Lees meer

Gispen zet stappen naar de toekomst in duurzaamheidsverslag 

Gispen zet stappen naar de toekomst in duurzaamheidsverslag 

vrijdag 5 september

Gispen publiceert het nieuwe Duurzaamheidsverslag 2024: een jaarverslag over de in het vorige jaar behaalde resultaten en ...

Lees meer

TU Delft experimenteert met groene gevels.

TU Delft experimenteert met groene gevels.

donderdag 4 september

TU Delft onderzoekt hoe groene gevels kunnen bijdragen aan een toekomstbestendige campus. Daarbij worden diverse systemen ...

Lees meer

Maarten Bronda nieuwe CFO Sodexo Nederland

Maarten Bronda nieuwe CFO Sodexo Nederland

woensdag 3 september

Maarten Bronda is per 1 september de nieuwe CFO Sodexo Nederland en maakt deel uit van het directieteam. Sinds 2024 was ...

Lees meer

AT Osborne opnieuw gecertificeerd op hoogste trede van CO2-Prestatieladder

AT Osborne opnieuw gecertificeerd op hoogste trede van CO2-Prestatieladder

woensdag 3 september

AT Osborne heeft voor het vijfde jaar op rij de hoogste trede van de CO2-prestatieladder behaald. Het adviesbureau heeft, ...

Lees meer

Alvero publiceert duurzaamheidsverslag 2025

Alvero publiceert duurzaamheidsverslag 2025

dinsdag 2 september

Met het verslag 'Maak gebruik van wat er is' laat Alvero zien hoe meubelverhuur is uitgegroeid tot een strategische pijler ...

Lees meer

Tien MVO-managers op de shortlist voor titel ‘MVO Manager van het Jaar 2025’ 

Tien MVO-managers op de shortlist voor titel ‘MVO Manager ...

dinsdag 2 september

De shortlist met 10 kandidaten voor de MVO Manager van het Jaar verkiezing editie 2025 is bekend gemaakt. Dit jaar ...

Lees meer

Whitepaper: Natuurlijke elementen in de werkomgeving

Whitepaper: Natuurlijke elementen in de werkomgeving

maandag 1 september

Natuurlijke elementen op de werkvloer dragen bij aan een gezondere en productievere werkomgeving. In HEYDAY's nieuwe whitepaper ...

Lees meer

Stichting Politieveteraan ontvangt winnaarscheque ISS WorkPlace Manager Award 

Stichting Politieveteraan ontvangt winnaarscheque ISS WorkPlace ...

vrijdag 29 augustus

Namens ISS en Maaike van Kats (winnaar WorkPlace Manager 2024) heeft Wim Kooyman op 26 augustus de winnaarscheque van de ...

Lees meer

ISS en SBB versterken samenwerking voor meer stagekansen in facilitaire dienstverlening

ISS en SBB versterken samenwerking voor meer stagekansen in facilitaire ...

donderdag 28 augustus

ISS en de Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB) bundelen hun krachten om jongeren betere kansen ...

Lees meer

Gen Z helpt oudere collega’s met AI en verhogen productiviteit op de werkvloer

Gen Z helpt oudere collega’s met AI en verhogen productiviteit ...

woensdag 27 augustus

Uit nieuw internationaal onderzoek van International Workplace Group (IWG), bekend van onder meer Spaces en Regus, blijkt ...

Lees meer

5 jaar hybride werken: wat werkt, wat schuurt?

5 jaar hybride werken: wat werkt, wat schuurt?

woensdag 27 augustus

Op woensdag 27 augustus 2025 vindt het jaarlijkse congres van het Center for People and Buildings (CFPB) plaats, ditmaal ...

Lees meer

Minder vierkante meters, meer visie bij VGZ

Minder vierkante meters, meer visie bij VGZ

dinsdag 26 augustus

Wat doe je als je te veel kantoorruimte hebt, maar toch strategisch aanwezig wilt blijven in de regio? Die vraag lag op ...

Lees meer

Jubileum WorkPlace Xperience 2026 in Jaarbeurs Utrecht

Jubileum WorkPlace Xperience 2026 in Jaarbeurs Utrecht

dinsdag 26 augustus

Op 22 en 23 april 2026 vindt de vijfde editie van de WorkPlace Xperience plaats in de Jaarbeurs Utrecht. Deze jubileumeditie ...

Lees meer

Terug naar boven