Duurzaam gedragen, hoe doe je dat?

 

Duurzaam gedragen, hoe doe je dat?

Dit is het moment om door te pakken op het verduurzamen van de kantoren-vastgoedvoorraad. Dat stelt Annabel Jansen, Junior consultant bij Smart WorkPlace partner Brink Management / Advies, in haar afstudeeronderzoek.

Met haar masterscriptie voor de TU Delft won Annabel Jansen de FMN Student Awards 2019 in de categorie Master. In het verlengde van haar winnende scriptie schreef Jansen het artikel ‘Duurzaam gedragen, hoe doe je dat?’ voor Facility Management Nederland.

Door veel coronamaatregelen is het niet mogelijk om naar kantoor te gaan. Veel van ons zitten nu rustig thuis op hun eigen werkplek, maar er zal een tijd komen dat we ons zo nu en dan weer op kantoor gaan bevinden. Dit is dan ook het moment om door te pakken op het verduurzamen van de kantoren-vastgoedvoorraad. Met de introductie van de Klimaatwet is de urgentie van verduurzaming wel duidelijk geworden. De overheid heeft een eerste stap gezet met de energielabel C-verplichting voor kantoren om zo de ecologische voetafdruk van bedrijven te verminderen, maar dit is pas het begin!

In mijn afstudeeronderzoek aan de TU Delft heb ik onderzoek gedaan naar onder andere het energieprestatieverschil. Het energieprestatieverschil kan worden uitgelegd als het verschil tussen het theoretische energieverbruik (volgens het toegekende energielabel) en het werkelijke energieverbruik. Er zijn twee mogelijke oorzaken die dit verschil kunnen verklaren: het gebouwgebonden energieverbruik óf het gebruiksgebonden energieverbruik. Gedurende mijn onderzoek heb ik me vooral gericht op het gebruiksgebonden energieverbruik, en dan specifiek op hoe een kantoormedewerker hierop impact kan hebben. Betekent dit dat wij ons gedrag moeten aanpassen? Ik heb gekeken naar duurzame maatregelen, gericht op de motivatie van milieubewust gedrag bij medewerkers, om zo te kijken in hoeverre een oplossing te vinden is bij de medewerkers zelf.

Sturen op de gebruiker

Op zowel het gebruiksgebonden energieverbruik als het gebouwgebonden energieverbruik valt veel te besparen. Uit onderzoek is gebleken dat er een groot verschil kan bestaan tussen het theoretische gebouwgebonden energieverbruik en het werkelijke gebouwgebonden energieverbruik. Soms is het werkelijke energieverbruik wel 500% hoger! Door het controleren en opnieuw inregelen van installaties en andere gebouwgebonden factoren, kan er al veel worden gewonnen: 'meten is weten'. Het prestatieverschil dat vervolgens overblijft, is (vaak) toe te delen aan het gebruiksgebonden energieverbruik. Dit komt doordat theoretisch energieverbruik maar een klein deel gebruiksgebonden energieverbruik meerekent. Het is ook mogelijk om hierop te sturen en te besparen. Dan bestaat wel de vraag: hoe kun je dit doen? En hoeveel kan worden bespaard? En wat is nu de eerste stap naar besparing? In het resterende deel van dit artikel neem ik je mee in het beantwoorden van deze vragen.

Wat wordt er al gedaan?

Tegenwoordig zijn er diverse manieren en methoden op de markt om duurzamer te leven, zowel thuis als op het werk. Dit zijn maatregelen zoals papierloos werken, (meer) recycling, slimme ruimteverlichting, tegengaan van voedselverspilling, afsluiten van beeldschermen en 'activity based working'. Deze en andere maatregelen zijn in kaart gebracht om te toetsen of deze invloed hebben op het energieverbruik en het gedrag van medewerkers.

Ik heb ontdekt dat er niet veel gebruiksgebonden maatregelen op de markt zijn die significant invloed hebben op de milieu-impact van een gebouw. Uit mijn onderzoek blijkt dat significante veranderingen alleen kunnen worden behaald door deze maatregelen op grote schaal toe te passen (alle kantoorgebouwen in plaats van één gebouw). Het blijkt echter dat deze maatregelen niet altijd impact hebben op de energieprestatie van een gebouw, maar dat er een sterke relatie bestaat met de gebouwspecificaties zoals leeftijd en grootte van het gebouw. Daarnaast is het opvallend dat de verwachting van energiebesparing van een expert in het vakgebied vaak hoger is dan de daadwerkelijke impact van de verduurzamingsmaatregelen. Hierdoor denkt men zich heel duurzaam te gedragen, maar in werkelijkheid valt dit tegen.

Factoren die milieubewust gedrag stimuleren 

Ik heb vervolgens gekeken naar hoe milieubewust gedrag kan worden gestimuleerd. Milieubewust gedrag is gedrag dat zich richt op het minimaliseren van de negatieve impact en consequenties van het menselijk gedrag op het milieu. Er zijn zowel interne als externe factoren die een sterke invloed hebben op milieubewust gedrag. Factoren als sociale en economische factoren worden beschouwd als externe factoren, maar de wil om te handelen en milieukennis worden beschouwd als interne factoren. In het onderzoek heb ik, op basis van literatuur, interviews, Delphi-panels en cases, een gedragsdiagram ontworpen waarin naar voren komt welke gedragsfactoren de grootste impact hebben op milieubewust gedrag van kantoormedewerkers. Hieruit valt te concluderen dat comfort, economische beweegredenen en de intentie om te verduurzamen een belangrijke rol spelen in de motivatie van milieubewust gedrag. Daarnaast zijn er ook factoren die alleen impact hebben op aanmoediging en stimulering van het milieubewuste gedrag, zoals de wil om te veranderen, sociale druk, eco-communicatie en waargenomen gedragscontrole. Deze factoren hebben indirect invloed. Uit het onderzoek is gebleken dat door deze factoren te stimuleren, de kans dat medewerkers milieubewust gedrag gaan vertonen, groter wordt.

Hoeveel verschil maakt het?

Tot nu toe heb ik het gehad over de materie en implementatie achter het probleem. Wanneer dit allemaal is ondervangen en geïmplementeerd, denk je misschien: mijn impact is significant.

Helaas ligt het in werkelijkheid net iets anders. Het implementeren van deze maatregelen kan leiden tot een energieafname tot 2% bij kantoorgebouwen. Niet schrikken, dit lijkt misschien heel weinig, maar een reductie van 2% bij een groot kantoorgebouw staat gelijk aan het verbruik van 28 huishoudens. Het is van belang conclusies te trekken op de juiste schaal. Wanneer alle kantoorgebouwen in Nederland 2% energiebesparing weten te bereiken, heeft dit zeker een grote impact op het milieu. Daarnaast gaat het om gedragsverandering en mentaliteit van de kantoormedewerkers. De kans is aanwezig dat zij ook thuis milieubewuster zullen worden, wat de impact alleen maar versterkt.

Het gaat dus niet om het verschil dat in één gebouw kan worden gemaakt. Samen kunnen wij het verschil maken!

Dit is een korte samenvatting van mijn afstudeeronderzoek aan de TU Delft. In het onderzoek ben ik dieper op de materie en resultaten ingegaan. Mocht je het interessant vinden om mijn onderzoek aandachtiger te bestuderen, dan is het te vinden op de repository van TU Delft onder: ‘Use the user: Achieving energy reduction of an office building by activating pre-environmental behaviour of office users’.

Delen:

Meer nieuws

Webinar: Circulaire oplossingen binnen de kantooromgeving

Webinar: Circulaire oplossingen binnen de kantooromgeving

donderdag 10 juli

Op woensdag 17 september organiseren we een inspirerend webinar over circulariteit in de gebouwde omgeving.

Lees meer

De ´vraag naar aanwezigheid´ 

De ´vraag naar aanwezigheid´ 

donderdag 10 juli

In deze blog van Gerda Stelpstra, Head of strategy Consulting bij Envalue, kijken we dieper naar de 'vraag om aanwezigheid'. ...

Lees meer

SWP Talks #67: Hospitality

SWP Talks #67: Hospitality

woensdag 9 juli

Anna Casemier zit als host met Lisette van der Valk, Projectmanager Huisvesting van Young Facility, en Hotelier Willem Reimers, ...

Lees meer

WorkPlace Inside: Stephan Simons

WorkPlace Inside: Stephan Simons

woensdag 9 juli

"Ontspanning, inspiratie en grip houden, ook buiten het ondernemen." Daarmee beschrijft Stephan Simons zijn mentaliteit ...

Lees meer

De kracht van een goed werkplekconcept

De kracht van een goed werkplekconcept

dinsdag 8 juli

Solved moest tijdelijk met het hele kantoor verhuizen, een nieuwe plek geeft ook ruimte voor nieuwe inzichten. Silvia de ...

Lees meer

Niet blindstaren op energie

Niet blindstaren op energie

vrijdag 4 juli

Deelnemers aan het rondetafelgesprek 'de kracht van een integrale aanpak' willen zich niet blindstaren op alleen het onderwerp ...

Lees meer

Haskoning opent nieuw duurzaam kantoor

Haskoning opent nieuw duurzaam kantoor

donderdag 3 juli

Op de TU Delft Campus transformeerde Haskoning de monumentale Mijnbouwfaculteit naar een modern Paris Proof kantoor. Voor ...

Lees meer

Gaat AI ons redden?

Gaat AI ons redden?

donderdag 3 juli

In de BNW Index 2024 werd geconstateerd dat ontwikkelingen rondom de werkomgeving elkaar zó snel opvolgen, dat we ...

Lees meer

Van complexe huisvestingsopgave naar multifunctioneel stadion

Van complexe huisvestingsopgave naar multifunctioneel stadion

woensdag 2 juli

Op 5 juli 2025 opent SC Cambuur officieel de deuren van haar nieuwe thuisbasis: het Kooi Stadion. Deze datum staat bij veel ...

Lees meer

WorkPlace Inside: Esther Roelofs

WorkPlace Inside: Esther Roelofs

woensdag 2 juli

Wat kan de Himalaya ons leren over een goede werkomgeving? Esther Roelofs vertelt over haar connectie met hiken en de werkplek ...

Lees meer

Natalie Hofman nieuwe business unit directeur HEYDAY Interim

Natalie Hofman nieuwe business unit directeur HEYDAY Interim

dinsdag 1 juli

Per 1 juli is Natalie Hofman aangesteld als de nieuwe business unit directeur bij HEYDAY Interim, een zelfstandige business ...

Lees meer

Het belang van certificering en rapportage bij compliance

Het belang van certificering en rapportage bij compliance

dinsdag 1 juli

Op een zonovergoten ochtend in mei vindt de Compliance Round Table plaats in een heel bijzondere locatie: ‘De Kapel’ ...

Lees meer

Vero: nieuwe gratis AI-agent

Vero: nieuwe gratis AI-agent

maandag 30 juni

Alvero ondersteunt workplace professionals met Agentic AI Introductie Vero: een gratis AI-agent die helpt met vragen, ideeën ...

Lees meer

“Modernisering onderwijsvastgoed moet radicaal anders”

“Modernisering onderwijsvastgoed moet radicaal anders”

maandag 30 juni

“De nood tot vernieuwing van onderwijshuisvesting is hoog”, valt te lezen in een opiniestuk van Jan Joost Flim, ...

Lees meer

E-zine 'Smart Buildings'

E-zine 'Smart Buildings'

donderdag 26 juni

De adoptie, transformatie en mogelijkheden van technologie op de werkplek zijn ongekend en ontwikkelen harder dan ooit. ...

Lees meer

Ontdek met Amabel het nieuwe kantoor van Haskoning

Ontdek met Amabel het nieuwe kantoor van Haskoning

donderdag 26 juni

Op woensdag 2 juli 2025 vertelt Amabel Chiarito over het innovatieve werkplekconcept van Haskoning in het nieuwe, duurzame ...

Lees meer

SmartLabs en IWG kondigen 10-jarige samenwerking aan

SmartLabs en IWG kondigen 10-jarige samenwerking aan

donderdag 26 juni

SmartLabs en International Workplace Group gaan een wereldwijde samenwerking aan van tien jaar. Daarmee spelen ze in op ...

Lees meer

Natuurlijke ontmoetingen in Tripolis Park

Natuurlijke ontmoetingen in Tripolis Park

woensdag 25 juni

Hollandse Nieuwe creëerde voor MVRDV in Tripolis Park een werkomgeving waar betekenisvolle connecties en spontane ontmoetingen ...

Lees meer

De kracht van een integrale aanpak

De kracht van een integrale aanpak

dinsdag 24 juni

De droom van iedere gebouweigenaar: een toekomstbestendige vastgoedportefeuille waarmee je energie bespaart, een gezonde ...

Lees meer

Werk zonder omwegen: IWG stelt locaties gratis open tijdens de NAVO-top

Werk zonder omwegen: IWG stelt locaties gratis open tijdens de ...

dinsdag 24 juni

Terwijl Den Haag zich voorbereidt op zware verkeershinder tijdens de NAVO-top, houdt IWG professionals productief met gratis ...

Lees meer

Terug naar boven