Duurzaamheid en succesvol ondernemen kunnen prima samengaan. Dat zegt Geanne van Arkel, hoofd Duurzame Ontwikkeling bij Smart WorkPlace partner Interface, een internationale fabrikant van tapijttegels.
Op MaatschapWij, een inspiratieplatform voor een socialer en duurzamer Nederland, vertelt ze hoe een bedrijf dat de planeet schade toebracht binnen twee decennia veranderd is in een bedrijf dat aardig op weg is om haar te verbeteren.
Van Arkel vertelt hoe het ooit begon. “Heel veel mensen weten niet dat de tapijttegel een oer-Hollandse innovatie is, van het bedrijf Heuga. De Amerikaanse ondernemer Ray Anderson zag begin jaren ‘70 van de vorige eeuw dat de kantooromgeving in de Verenigde Staten ingrijpend aan het veranderen is en behoefte had aan flexibele vloerbedekking. Hij dacht: ‘we zijn hier allemaal wolkenkrabbers aan het bouwen en we lopen te sjouwen met die enorme tapijtrollen. Da’s niet handig.’ ”
Anderson startte Interface en in 1987 werd Heuga overgenomen. Interface is nu wereldwijd marktleider in modulaire vloerbedekking. Het beursgenoteerde bedrijf is in meer dan 110 landen actief en heeft een jaaromzet van 1,4 miljard dollar. Maar de omzet is allang niet meer wat ze drijft.
Mission Impossible? Mission zero!
In 1994 realiseerde Anderson zich dat het take-make-waste-model niet langer houdbaar was en dat Interface moest streven naar een kringloop-model. Dat ging diametraal in tegen de gangbare manier van denken over zakendoen en succesvol ondernemen. Toch zette Ray door en presenteerde hij in 1995 de Mission Zero® doelstelling: in 2020 moet alle negatieve impact van het bedrijf op het milieu geëlimineerd zijn.
Van Arkel: “De grote vraag was natuurlijk hoe. Er waren geen voorbeelden. Kijk, Interface is wel een bijzonder innovatiegedreven bedrijf, dat is zeker een voordeel. We kijken met open vizier de wereld in en zoeken vaak naar oplossingen buiten onze eigen branche.” Ook het antwoord op de hoe-vraag kwam van buiten. “Ik geloof niet in toeval, maar ‘toevallig’ belandde er in die periode een boek op Ray Andersons bureau van Paul Hawken, ‘The ecology of commerce.’ Daarin wordt beschreven hoe ecologie en economie hand in hand kunnen gaan en hoe juist het bedrijfsleven als grote veroorzaker ook in positieve zin het verschil kan maken. Ray heeft toen een projectgroep opgericht die aan de slag is gegaan met dit gedachtegoed.”
De natuur als leidraad
Om de missie vorm en inhoud te geven werd allereerst contact gezocht met Paul Hawken. “Hij heeft ons geïntroduceerd bij toonaangevende duurzaamheidsexperts en twee van van hen hebben onze strategie vormgegeven. Karl-Henrik Robert van The Natural Step en Janine Benyus, van het Biomimicry Institute. De lessen van deze twee stromingen hebben geleid tot onze bedrijfsstrategie. Daarin spelen de natuur, biologie en biochemie een sleutelrol.”
Nieuwe uitdaging
Fast forward naar de dag van vandaag, ruim 20 jaar later. Van Arkel: “We hebben fantastische resultaten bereikt. Wereldwijd is bij onze productielocaties de CO2 footprint met 96% gereduceerd. Als je kijkt naar de gemiddelde footprint van 1 tapijttegel ligt die al 66% lager.” Maar net toen de eindstreep echt in zicht kwam, diende zich een nieuwe uitdaging aan. Eentje die Interface simpelweg niet kon negeren. “Paul Hawken zette ons op een nieuw spoor. Toen we onze voortgang met hem bespraken, zei hij: ‘jullie zijn goed op weg, zonder meer. Maar wordt het niet eens tijd om je bezig te houden met de grootste uitdaging van deze tijd? Met klimaatverandering? Dat was wel even schrikken. We hadden bijna ons doel bereikt en dan blijkt die top van de berg niet het eindpunt te zijn maar het begin van een heel nieuwe beklimming.”
Herstellende bijdrage aan de planeet
Het leidt een nieuwe fase in voor Interface: van een bedrijf dat geen negatieve impact heeft op het milieu naar een bedrijf dat een herstellende bijdrage levert aan de planeet. “Het is echt de overtreffende trap van waar we al mee bezig waren. Paul was bezig met Project Drawdown, het meest veelomvattende plan ooit om de opwarming van de aarde tegen te gaan. Dat vormde het uitgangspunt voor onze nieuwe strategie.”
De nieuwe missie werd ‘Climate Take Back’ gedoopt. Van Arkel: “We moesten er erg aan wennen en in het begin was dat niet voor iedereen makkelijk. Maar nu we ook hier weer resultaten halen zou niemand het meer anders willen.” Momenteel werkt Interface zelfs aan een tapijttegel die CO2 uit de lucht opvangt.”
Vertel je verhaal
In ruim 20 jaar tijd is een bedrijf dat de planeet schade toebracht, veranderd in een bedrijf dat vastberaden is om haar te verbeteren. Wat zijn de voorwaarden om die geweldige kanteling te kunnen maken? Van Arkel: “Om te beginnen moet je een glasheldere missie hebben en die heel goed uitleggen. Duidelijkheid is cruciaal. Mensen voelen zo ook de vrijheid om dingen te doen die passen binnen de bedrijfsstrategie. Als je de missie duidelijk communiceert en het verhaal ook buiten je eigen bedrijf vertelt, komen mensen zelfs van buiten naar je toe met oplossingen. Omdat ze weten waar je voor staat en waar je voor gaat.”
Vraag hulp
En dat leidt direct naar de tweede voorwaarde voor succes. “Zoek hulp, durf om hulp te vragen. Blijf niet binnen je eigen bedrijf en zelfs niet binnen je eigen keten naar de oplossing. Ga op zoek naar de unusual suspects. Zo kwamen wij erachter dat visnetten uit de commerciële visserij van hetzelfde materiaal gemaakt zijn als onze tapijttegels. Dat was een belangrijke ontdekking om ons product te kunnen recyclen.” En dit laatste inzicht leidde weer tot het Net-Works®-programma. Inwoners van arme vissersdorpen verzamelen afgedankte visnetten (die een bedreiging vormen voor het onderwaterleven) en verkopen ze aan een wereldwijde supply chain. Het resultaat: een schonere omgeving en de afgedankte, gevaarlijke visnetten krijgen een tweede leven als prachtige, duurzame tapijttegels.
Omarm duurzaamheid als bedrijfsstrategie
De derde voorwaarde voor succes is het loslaten van het ideé fixe dat duurzaamheid en succesvol ondernemen niet samengaan. “Dat moet je helemaal omdraaien. Ik denk dat alleen al het loslaten van die aanname enorm helpt. Natuurlijk, soms heb je niet ineens alle middelen om een grote stap te zetten, maar knip het dan ook in kleine stapje. Dan ga je in iedere geval de goede kant op.”
“Interface heeft aandeelhouders voor wie het bedrijfsresultaat natuurlijk belangrijk is. Maar die begrijpen onze missie heel goed en ze geloven er ook in. Bovendien konden wij per kwartaal gewoon laten zien wat we hadden bespaard door te verduurzamen. En dat geld konden we weer investeren in verdere verduurzaming. Geloof me, duurzaamheid is de slimste bedrijfsstrategie die er is. Goed voor je kostenbesparing, goed voor je reputatie, als je alle stakeholders hierin meeneemt. Ik zou eerder de vraag stellen: als je als bedrijf niet bijdraagt aan het oplossen van sociale of duurzame issues, wat is dan eigenlijk je bestaansrecht?”
