Moeten basiswerkplekken altijd open zijn?

 

Moeten basiswerkplekken altijd open zijn?

Op 24 februari werd in De Monitor de kantoortuin aangewezen als een grote boosdoener bij ziekteverzuim. De komende periode geven experts van Smart WorkPlace een reactie. In de tweede aflevering Jan Gerard Hoendervanger van Healthy Workplace.

Volgens Hoendervanger is de stelling ‘dat de kantoortuin een grote boosdoener is bij ziekteverzuim’ te absoluut: “In (medisch) wetenschappelijke termen is er onvoldoende bewijs om dat zo hard en algemeen te kunnen stellen. Het leveren van dergelijk bewijs is trouwens ook erg moeilijk omdat er in de praktijk, naast de werkomgeving, altijd ook veel andere factoren een rol spelen bij het ontstaan van ziekteverzuim. En omdat de ene open werkomgeving de andere niet is, door verschillen in lay out, inrichting, akoestiek en gedrag. Zoals de uitzending van De Monitor liet zien, is er wel veel ‘circumstantial evidence’: in de vorm van verhalen van medewerkers en bedrijfsartsen. Ook valt het verband goed te onderbouwen op basis van gevestigde psychologische inzichten, zoals Stefan van der Stighel in de uitzending uitlegde. Tot slot is er wél hard wetenschappelijk bewijs voor negatieve effecten van open werkomgevingen op tevredenheid en prestaties (o.a. in mijn promotieonderzoek; zie dit eerdere SWP bericht). Ook dat wijst in de richting van een mogelijk negatief effect op gezondheid. Kortom: geen sluitend bewijs, maar wel veel aanwijzingen dat er inderdaad een effect op ziekteverzuim kan zijn. Ik zou zeggen: genoeg om kritisch te zijn op open werkomgevingen en negatieve reacties serieus te nemen.”

Hoendervanger ziet weinig in het voorstel om het aantal stiltewerkplekken in een kantoortuin vast te leggen in een norm. “Een norm voor stilteplekken opnemen in de NEN 1824 draagt mogelijk bij aan bewustwording bij werkgevers en ontwerpers/adviseurs, maar het lijkt me zeker niet dé oplossing. Zoals Wim Pullen in de uitzending uitlegt, kun je in de praktijk niet zoveel met zo’n norm. En in mijn ervaring kan een norm ook averechts werken, als die wordt opgevat als een richtlijn die een goede werkomgeving zou garanderen. Wat ‘goed’ is, hangt namelijk erg af van de organisatie, het werk en de mensen. Een specifieke norm suggereert een ‘one size fits all’. Ik onderschrijf wel nadrukkelijk dat er over het algemeen veel te weinig (goede) concentratiewerkplekken zijn. Ik zie in mijn onderzoek dat ongeveer de helft van het individuele werk een hoge mate van concentratie vereist – noem mij één modern kantoor waar 50% van de werkplekken geschikt is voor dit werk. Het gevolg is, dat er veel concentratiewerk wordt verricht in open omgevingen, met alle negatieve gevolgen van dien. Overigens lost het aanbieden van concentratiewerkplekken dit niet automatisch op; mensen ervaren vaak sterke barrières om deze plekken te gebruiken – praktisch, sociaal of gewoon omdat de plekken onprettig zijn.”

In de discussie rond kantoortuinen is volgens Hoendervanger nuance belangrijk, hetgeen in de praktijk en de media vaak lastig blijkt. “In het internationaal onderzoek en debat gaat het meestal over kantoortuinen zoals we die in Nederland niet/nauwelijks kennen: open vloeren met soms wel 100 werkplekken, zonder aanvullende ruimten/plekken voor overleg, bellen en concentratiewerk. In Nederland hebben we gelukkig vooral activiteitgerelateerde werkomgevingen, met een mix van flexibel te gebruiken open plekken – meestal in clusters van circa 8 tot 20 – en gesloten plekken. De praktijk in deze werkomgevingen is evenwel dat de basiswerkplekken – waar het meeste werk wordt gedaan en die in de praktijk veelal semi-vaste gebruikers hebben – een open karakter hebben. Meer concentratiewerkplekken toevoegen, in de vorm van eenpersoons hokjes maar zeker ook in de vorm van ‘bibliotheek’ ruimten, is een stap in de goede richting; op z’n best een oplossing voor momenten waarop de concentratiebehoefte het grootst is. Maar de meer fundamentele vraag is mijns inziens, waarom de basiswerkplekken altijd open zouden moeten zijn? Dit berust naar mijn idee op een misvatting over het ABW-concept; zie deze SWP blog. Voor functies die voor het grootste deel bestaan uit concentratiewerk en voor mensen met een sterke gevoeligheid voor afleiding lijkt het me veel logischer en beter om hun basiswerkplekken ‘concentratie proof’ te maken. En ja, dat zou soms best enigszins kunnen lijken op de kantoorkamers die inmiddels taboe zijn geworden. Durven we deze vraag ook onderdeel te maken van het debat?”

Openingsafbeelding: Plattegrond van de ‘oer kantoortuin’, het Bürolandschaft van het Quickborner team (eind jaren ’50).

Lees ook: 

Delen:

Meer nieuws

Volksbank kiest voor Sodexo’s foodservice Modern Recipe

Volksbank kiest voor Sodexo’s foodservice Modern Recipe

woensdag 19 maart

Op het hoofdkantoor van de Volksbank in Utrecht genieten de medewerkers sinds kort van duurzaam, vers en gezond eten. De ...

Lees meer

Tweede fase van NRC-verbouwing afgerond

Tweede fase van NRC-verbouwing afgerond

woensdag 19 maart

Na een succesvolle herinrichting van de kantoorruimte in 2023 heeft PD Group nu de tweede fase van de totaalverbouwing in ...

Lees meer

<span>Designers tijdens WorkPlace Xperience 2025</span>

Designers tijdens WorkPlace Xperience 2025

dinsdag 18 maart

Ook dit jaar spelen vier designers een sleutelrol in het vormgeven van een unieke en inspirerende ervaring voor ...

Lees meer

Modern partnerschap: vertrouwen is de basis

Modern partnerschap: vertrouwen is de basis

dinsdag 18 maart

Het partnerschap dat de gemeente Amsterdam, Vebego, TwynstraGudde en VFM zijn aangegaan, is nog maar een half jaar oud. ...

Lees meer

5 juni 2025: Campus Day in Amsterdam!

5 juni 2025: Campus Day in Amsterdam!

maandag 17 maart

De 6e editie van Campus Day heeft als thema 'De campus in transitie'. Welke transities zijn er en hoe benutten we de ...

Lees meer

SWP Talks #59: Integraal Huisvestingsmanagement

SWP Talks #59: Integraal Huisvestingsmanagement

maandag 17 maart

Onder leiding van Wim Kooyman bespreken de deelnemers aan deze SWP Talks het onderwerp 'Integraal Huisvestingsmanagement'. ...

Lees meer

Ictoria en Xtoria versterken de missie van DeFaCo

Ictoria en Xtoria versterken de missie van DeFaCo

vrijdag 14 maart

Vanaf 1 februari 2025 maken Ictoria en Xtoria deel uit van DeFaCo B.V., het moederbedrijf van Breedweer, De Ster en Jaro. ...

Lees meer

Facility & Workplace Management Marktonderzoek

Facility & Workplace Management Marktonderzoek

vrijdag 14 maart

De facilitair manager van de toekomst is flexibel, kostenbewust en op de hoogte van technologie. Dit blijkt uit het Facility ...

Lees meer

Circulariteit meetbaar maken met de Facility Circularity Index

Circulariteit meetbaar maken met de Facility Circularity Index

vrijdag 14 maart

De wereldwijde vraag naar grondstoffen blijft toenemen, terwijl veel natuurlijke hulpbronnen eindig zijn. De urgentie om ...

Lees meer

facilitylinQ nieuwe partner Smart WorkPlace

facilitylinQ nieuwe partner Smart WorkPlace

vrijdag 14 maart

Op het gebied van kantoormeubilair is facilitylinQ is een internationale dienstverlener en helpt organisaties bij het ...

Lees meer

Digitaal contractmanagement in de cateringbranche

Digitaal contractmanagement in de cateringbranche

donderdag 13 maart

The Food Office en Grip Facility slaan de handen ineen om cateringcontractmanagement te digitaliseren. Hierdoor worden de ...

Lees meer

Multifunctionele kantoorruimte in Raadhuis Amstelveen

Multifunctionele kantoorruimte in Raadhuis Amstelveen

woensdag 12 maart

Een mooi project van PD Group in Amstelveen. Dit is een volgende stap in het moderniseren van het historische Raadhuis na ...

Lees meer

Envalue nieuwe partner Smart WorkPlace

Envalue nieuwe partner Smart WorkPlace

woensdag 12 maart

Met data-gedreven inzichten en strategisch advies is Envalue de innovatiefste vastgoedadviseur van Nederland. Om bij te ...

Lees meer

Een schonere en duurzamere werkomgeving met Asito

Een schonere en duurzamere werkomgeving met Asito

dinsdag 11 maart

Asito werkt elke dag aan een betere leefomgeving. In 2028 wil Asito hét meest mensgerichte en data-gedreven schoonmaakbedrijf ...

Lees meer

Online debat: Slimme werkplekken, wat levert het op?

Online debat: Slimme werkplekken, wat levert het op?

dinsdag 11 maart

Samen met experts van Vodafone Business, Spacewell en Zens kijken we op woensdag 2 april in een online debat naar de waarde ...

Lees meer

Stem op ISS WorkPlace Manager en Talent of the Year

Stem op ISS WorkPlace Manager en Talent of the Year

dinsdag 11 maart

De genomineerden voor de ISS WorkPlace Manager en Talent of the Year Awards zijn bekend! Breng hier je stem uit!

Lees meer

Breng je stem uit op de CSU Smart Solution of the Year Award

Breng je stem uit op de CSU Smart Solution of the Year Award

maandag 10 maart

De genomineerde innovaties voor de CSU Smart Solution of the Year Award zijn bekend! Ontdek de innovaties en breng je stem ...

Lees meer

IHP Dashboard voor onderwijshuisvesting

IHP Dashboard voor onderwijshuisvesting

maandag 10 maart

Betrouwbare data is belangrijk om de juiste afwegingen te kunnen maken. Ook geeft het Dashboard gemeenten en schoolbesturen ...

Lees meer

Eindbeslissers massaal aanwezig tijdens WorkPlace Xperience

Eindbeslissers massaal aanwezig tijdens WorkPlace Xperience

donderdag 6 maart

Nu al – 6 weken voor de WorkPlace Xperience – zijn al meer dan 500 deelnemers geregistreerd. En nog belangrijker: ...

Lees meer

Hoe ontwikkel ik een multifunctionele accommodatie?

Hoe ontwikkel ik een multifunctionele accommodatie?

donderdag 6 maart

Leer alles over dit ondewerp tijdens de studiedag van HEVO. De studiedag is bedoeld voor bestuurders, beleidsmakers, projectleiders/managers ...

Lees meer

Terug naar boven