Omdat we door corona hebben ervaren hoeveel tijd er over is die niet aan reizen hoeft te worden besteed, zal het reisgedrag van werknemers structureel veranderen. Dat verwacht Smart WorkPlace expert Niels Dragt.
Niels Dragt, Mobility Consultant bij Pon Business Mobility, reageert daarmee op een artikel dat onlangs in het AD verscheen en waarin werd gemeld dat het fileprobleem is opgelost door het thuiswerken. Volgens Dragt zijn er verschillende redenen waarom het reisgedrag pre-corona niet veranderde: “Er was kennelijk geen noodzaak tot het veranderen van ons reisgedrag. We legden 70 procent van de reizigerskilometers met de auto af. Een groot deel van de bevolking vond de auto ook met file alsnog een betere oplossing. Pas wanneer we naar verstedelijkte locaties reisden, zoals binnensteden of de Zuidas, met schaarse en dure parkeerplekken, pasten we ons gedrag aan en lieten we de auto vanuit noodzaak staan.” Een andere reden was de cultuur: “Er was een cultuur waarbij het de norm was om elke dag naar kantoor te gaan.” Toch raakte thuiswerken de afgelopen decennia wel ingeburgerd wel. Daarbij was mobiliteit echter geen motief, aldus Dragt: “Veel 'moderne' werkgevers faciliteerden flexibel werken vooral met het motief om een aantrekkelijk werkgever te zijn op een krappe arbeidsmarkt.”
Gamechanger
Corona is een gamechanger geweest, aldus Dragt: “Corona heeft ons ertoe gedwongen ons werk- en reisgedrag te veranderen. Met de huidige technische mogelijkheden hebben we ingezien dat werken anders kan en dat reizen, met filevorming en verontreiniging als gevolg, niet per se noodzakelijk is.” Daarbij speelt het volgens Dragt een belangrijke rol dat corona al meer dan drie maanden duurt: “Volgens gedragsveranderingsmodellen heb je die tijd minimaal nodig om een gedragsverandering ook structureel te laten zijn.”
Dragt verwacht dat dit ook zal gelden voor het zakelijk reisgedrag: “We hebben namelijk ervaren hoeveel tijd er in plaats van reizen over is voor andere dingen.”
Gevolgen
Dragt vindt het niet gek dat er ook gekeken wordt hoe er op een andere manier invulling gegeven kan worden aan vergoedingen voor de werknemer. Daarbij speelt hij onder meer in op werkgeversvereniging AWVN, die onlangs pleitte voor een ‘waar-je-werkt- budget’. “Als werkgever had je toch al bepaalde reiskosten gebudgetteerd, dan is het logisch om te bekijken hoe dit redelijkerwijs op een andere manier ingezet kan worden ten behoeve van de gewijzigde werksituatie van de werknemer. Bovendien heb je als werkgever ook de verantwoordelijkheid om een gezonde werkomgeving te faciliteren.”
Dragt vindt dat de mobiliteitsvergoedingen en de fiscale behandeling van reiskostenvergoeding en bijtelling moeten veranderen. Voor 2020 hoeft dat nog niet: “Na de uitbraak van corona kondigde de belastingdienst aan dat de reiskostenvergoeding tot 31/12/2020 behandeld zou worden alsof er geen corona was. Hierdoor kon de reiskostenvergoeding voor bestaande werknemers nog steeds belastingvrij uitgekeerd worden, ook al werd er niet gereisd.”
In 2021 moeten er echter veranderingen komen: “De verwachting is dat werknemers nu andere mobiliteitsoplossingen bij hun werkgever gaan vragen zoals een mobiliteits-of afziebudget. Een 'eerlijkere' vorm van bijtelling, waarbij belasting naar gebruik betaald wordt zou mijns inziens veel beter passen bij de actuele situatie. Bovendien is deze tegenwoordig ook praktisch uitvoerbaar met digitale oplossingen.”
