Het Van Gogh Museum, partner van Smart WorkPlace, wil mondiaal één van de duurzaamste musea te zijn. In Smart WorkPlace magazine nummer 7 vertelt Anja In ’t Velt-de Groot (foto), adviseur vastgoedbeheer, hierover.
In ’t Velt vertelt hoe het in 2009 begon: “We hebben een ‘groene denktank’ opgericht en zijn met de BREEAM-certificering gestart. Daarbij focusten we op grote zaken zoals het energiezuiniger maken van installaties, maar ook op duurzaam handelen. Dat alles leidde ertoe dat we in 2014 met het behalen van het BREAAM-NL-In-Use Very Good certificaat voor musea het eerste BREEAM-gecertificeerde museum ter wereld waren.” Hoewel het Van Gogh Museum ook na 2014 met de Groene Denktank bleef kijken hoe het museum verder kon verduurzamen, raakte het thema duurzaamheid wel steeds meer op de achtergrond. Daarom besloot het Van Gogh Museum in 2018 zich opnieuw te verdiepen in de duurzaamheidsambitie en er meer energie in te steken. In ’t Velt: “Dat komt omdat we vinden dat we als Van Gogh Museum onze maatschappelijke verantwoordelijkheid willen nemen en dit aantoonbaar maken, bijvoorbeeld door BREEAM en/of SDG’s. Daarnaast is innovatie belangrijk en kunnen we een voorbeeldrol vervullen. En duurzaamheid zit in ons DNA, want kunst onderhouden is op zichzelf al een duurzame activiteit.”
Het leidde ertoe dat het Facilitair Bedrijf van het Van Gogh Museum weer aan de gang ging met het milieubeleid. “Daarbij keken we onder meer naar de energiebesparende maatregelen die voortkomen uit het integraal beheercontract dat in 2017 is opgesteld in samenwerking met het Rijksvastgoedbedrijf. Verder hebben we ons dienstreisbeleid kritisch tegen het licht gehouden. En keken we hoe ons inkoopbeleid duurzamer kon.”
Bij al die trajecten ontstond steeds meer de behoefte om inzichtelijk te maken, wat de daadwerkelijk verlaging van de milieulast en de CO2-uitstoot was. PHI Factory ontwikkelde daarop in de zomer van 2019 de CO2 Impact Calculator om dit ‘smart’ te maken. Van Gogh Museum werd de pilotlocatie voor de CO2 Impact Calculator. De pilot, die twee maanden duurde, omvatte alle vier de gebouwen van het Van Gogh Museum. Alleen het gedeelte van Van Gogh Enterprises waar de winkels onder vallen, werd niet meegenomen. In ’t Velt: “Bij de pilot kwam het goed van pas dat we al veel data beschikbaar hadden, onder meer dankzij jaarlijkse CO2-metingen van CFP Green Buildings en omdat we continu bewijslast aan het verzamelen waren voor de BREEAM-hercertificering.”
Dienstreizenbeleid
Een grote slag om CO2 te besparen is te behalen bij het dienstreisbeleid, vertelt In ’t Velt: “Vliegen is bij ons belangrijk om kunst van het ene naar het andere museum te vervoeren, maar ook om die kunst te begeleiden en om kennis te delen. Verder hebben we een rondreizende expositie (Meet Vincent Van Gogh Experience) en pop-up tentoonstellingen en winkels. En in onze missie staat natuurlijk dat we de kunst van Vincent van Gogh met zoveel mogelijk mensen willen delen. Dit alles leidt tot intensief vliegverkeer en dus veel CO2-uitstoot.”
Het Van Gogh Museum wil daarom het roer omgooien. In ’t Velt: “In ons hernieuwde dienstreisbeleid hebben we aangegeven dat we een flinke reductie willen realiseren. Zo willen we dat mensen – zeker in de voorbereiding – meer online gaan meeten, dat er in plaats van bijvoorbeeld vijf maar één collega naar een buitenlands event gaat en dat binnen Europa zoveel mogelijk voor de trein in plaats van voor het vliegtuig word gekozen. Binnen de organisatie zijn er overigens al steeds meer collega’s die zich bewust zijn van de CO2-uitstoot en die last hebben van vliegschaamte, maar er zijn ook collega’s die zich daar nog niet voldoende van bewust zijn en die dus ook nog geen betere keuze weten te maken.”
Coronacrisis
Op het moment dat het Van Gogh Museum dit voorjaar het hernieuwde dienstreisbeleid wilde vaststellen en in lijn wilde brengen met het nieuwe duurzaamheidsbeleid, vastgelegd in een samen met PHI Factory opgesteld Sustainability Statement, was de coronacrisis net uitgebroken. In ’t Velt: “Dat betekende dat we sowieso niet meer mochten vliegen. En dat we nu al – noodgedwongen – een enorme reductie hebben gerealiseerd in zakelijke dienstreizen. In het dienstreisbeleid was bijvoorbeeld al opgenomen dat we meer gebruik willen gaan maken van videoconferencing, dat doen collega’s nu natuurlijk veel makkelijker dan voor de coronacrisis dus we verwachten in de toekomst die reductie te behouden.”
De coronacrisis leidde ertoe dat alle beleidsstukken van het Van Gogh Museum, inclusief het Sustainability Statement, ‘on hold’ kwamen te staan. Wel ging het Van Gogh Museum verder met het Strategisch Plan, dat elke vier jaar opnieuw wordt vastgesteld. In ’t Velt: “Zo’n stip op de horizon is belangrijk, ook in verband met de erfgoedsubsidie en andere kunstsubsidies die we als Van Gogh Museum krijgen.” Het Facilitair Bedrijf en de Groene Denktank heeft nu bewerkstelligd dat in het nieuwe Strategisch Plan volgens de Sustainable Development Goals wordt gewerkt. “Dat is voor ons een enorme winst. We kunnen daardoor al onze toekomstige duurzaamheidsactiviteiten linken aan het Strategisch Plan, waarbij de SDG’s een kapstok worden om onze duurzaamheidsdoelen aan op te hangen. Aan het eind van 2020 hopen we definitief vast te stellen welke SDG’s we precies gaan hanteren, inclusief concrete doelstellingen. Vervolgens gaan we daar vanaf 2021 mee aan de slag.”
Een belangrijke doelstelling uit het Sustainability Statement is dat het Van Gogh Museum in 2030 een van de duurzaamste musea ter wereld wil zijn. In ’t Velt: “Hoe we dat willen bereiken, willen we per afdeling via een interne campagne inzichtelijk maken. Die doelen per afdeling moeten we nu eerst aanpassen vanwege corona. Want naast de coronacrisis hebben we ook te maken met een economische crisis: hoe houden we als Van Gogh Museum onze eigen broek op? Waarbij we aan de ene kant bepaalde zaken moeten laten vallen en aan de andere kant moeten kijken welke kansen de nieuwe situatie biedt. Zo zullen we noodgedwongen kritischer gaan kijken wat we kunnen hergebruiken en of we alles wel echt nodig hebben. Zodat we uiteindelijk minder kosten maken en tegelijkertijd duurzamer met onze middelen omgaan.”
Het volledige interview met Anja In 't Velt over de duurzaamheidsambities van het Van Gogh Museum leest u in de zevende editie van Smart WorkPlace, die op 12 november is verschenen en die als thema ‘Blended Working’ heeft. Bestel uw nummer nu hier. Leest u het liever online? Click dan hier.
