“Veranker binnenluchtkwaliteit in wet- en regelgeving”

7 min

 

“Veranker binnenluchtkwaliteit in wet- en regelgeving”

De Science-publicatie ‘Mandating indoor air quality for public buildings’ is een feit. In de bijdrage doen experts een oproep om de kwaliteit van binnenlucht te verankeren in wet- en regelgeving.

In het Besluit Bouwwerken Leefomgeving (BBL) en in het Arbobesluit zien we eisen rondom het minimum verse luchttoevoer per persoon. De experts uit het Science-artikel zien de behoefte om de eis te verhogen om ook beter bestand te zijn tegen infectieoverdracht en ook prestatie-eisen te koppelen, met name aan CO2-concentratie, fijnstof en koolmonoxide om de binnenluchtwaliteit over de hele breedte te verbeteren.

‘Als sommige landen een voorbeeld stellen en de koploperspositie pakken, kan er een nieuwe standaard ontstaan’, kopt de publicatie. De kwaliteit van binnenlucht is, ook bij duurzaam bouwen, nog te vaak een sluitpost in plaats van een focuspunt. In het artikel komt het belang van binnenluchtkwaliteit snel naar voren: we spenderen 90 procent van onze tijd in gebouwen, maar er zijn geen wetten en regels die de kwaliteit van binnenlucht garanderen. De gezondheidscrisis Covid-19 legde de nadruk op het belang van dit onderwerp, vanwege de transmissie van virussen in gebouwen. Ook richtten hierdoor meer ogen op de impact van het binnenklimaat op productiviteit, leervermogen en welzijn.

Hoewel onderzoekers al twee decennia verlangen naar nationale standaarden voor binnenluchtkwaliteit, wordt er nog te weinig concrete actie ondernomen. Dat vindt ook Francesco Franchimon, een van de experts die bijdroeg aan de publicatie, tevens eigenaar van Franchimon ICM en een van onze experts Health binnen Smart WorkPlace (SWP). Hij schetst het belang van het onderzoek: “In Nederland waren er 50.000 doden te wijden aan Covid-19 en nog eens 1,3 miljoen Nederlanders die long-covid hebben, in meer of mindere mate. Naast het menselijk leed spreken we van economische schade, want het heeft zo’n 66,2 miljard bruto binnenlands product (bbp) gekost. De maatschappelijke impact was groot, onze sportscholen en winkels gingen dicht.”

Atze Boerstra, hoogleraar gebouwinstallatie innovatie TU Delft, faculteit bouwkunde & directeur bba binnenmilieu én een van de experts die de oproep doet, voegt toe: ““Vanuit het oogpunt van volksgezondheid vind je in publiek toegankelijke gebouwen en bijvoorbeeld horecagelegenheden en klaslokalen de grootste besmettingsrisico’s. Dat geldt vooral voor ruimtes die niet groot of hoog zijn, die een hoge bezettingsgraad hebben en niet voorzien zijn van goed gedimensioneerde, adequaat werkende ventilatiesystemen. Denk in dit verband ook aan gemeenschappelijke woonkamers in verpleeghuizen.”

Pleidooi

Francesco vertelt over de samenwerking met de experts aan het onderzoek: “Bij aanvang van Covid-19 uitten we de zorg dat verspreiding via aerosolen een belangrijke transmissieroute is. We beseften ons dat onze gebouwen niet zijn opgewassen tegen deze gezondheidsbedreigingen.” In zijn proefschrift uit 2009 had hij dat ook al geconcludeerd: “Op het vlak van wet- en regelgeving schieten we hierin tekort. Zo houdt het Bouwbesluit geen rekening met infectieverspreiding. Wij doen de oproep om binnenluchtkwaliteit wettelijk te verankeren. Want de pandemie is dan wel uit ons collectieve geheugen verdwenen, maar het is niet de vraag óf maar wanneer de volgende pandemie voor de deur staat.”

Door binnenluchtkwaliteit niet wettelijk te verankeren, oftewel de huidige situatie, ontstaan er struikelblokken. Francesco benoemt er een aantal: “Voor ventilatie- en luchtreinigingsbedrijven is er geen vraag naar betere systemen omdat er geen wettelijk kader voor is. Daarnaast gaat het ook om de waarde die gecreëerd wordt als mensen in een gezonde woning of gebouw verblijven. Gebouwen zijn niet alleen financiële projecten van vastgoedeigenaren, maar er verblijven eindgebruikers van vlees en bloed. Dat moet tussen de oren komen.”

Uitdagingen aanpakken

Wat betreft de aanpak van die uitdagingen lezen we in het artikel: ‘Sensoren toepassen is een haalbare technologie om de zes verontreinigende stoffen opgenomen in de World Health Organisation (WHO) Global Air Quality Guidelines (AQG) te meten. Die kunnen echter niet alle zes op realistische wijze in gebouwen worden gemonitord. De twee meest relevante kandidaten voor routinematige binnenluchtkwaliteit-monitoring zijn PM2,5 CO2, en CO, waarvoor betaalbare sensoren metingen kunnen uitvoeren.

Het artikel laat ook zien dat concentratiewaarden rondom CO2 nog niet zijn opgenomen in de WHO AQG. ‘Ongeacht de potentiële schade die het veroorzaakt, kan CO2 echter dienen als maatstaf voor door de bewoners uitgestoten verontreinigende stoffen en ziekteverwekkers en als middel om de ventilatiekwaliteit te beoordelen. CO2-sensoren zijn gemakkelijk verkrijgbaar, goedkoop, robuust en toepasbaar in alle interieurs.’

Bij een pandemie is het zaak om grote groepsbesmetting te voorkomen, door de verse luchttoevoer op orde te brengen en ruimtes op een effectieve manier te ventileren. Dat kan bijvoorbeeld met behulp van verdringingsventilatie, waarbij je lucht laag toevoert en hoog afzuigt, ofwel met behulp van recirculerende filtersystemen. Volgens Francesco is het vooral belangrijk om het begrip van luchtstromingen ten opzichte van de vervuilingsbronnen. Luchtreinigingssystemen kunnen een zeer goede aanvulling zijn op het ventilatiesysteem, als beide systemen maar goed op elkaar afgestemd worden.”

Voorgestelde uitgangspunten

De voorgestelde parameters of uitgangspunten zijn als volgt: 800 ppm CO2 als maximale concentratie dat niet mag worden overschreden. Verder zien we in het overzicht de hoeveelheid verse luchttoevoer per persoon in een ruimte, namelijk 14 liter per seconde, wat gelijkstaat aan ongeveer 50 kubieke meter per uur. Je leest hieronder het complete overzicht met de voorgestelde uitgangspunten door de experts. Francesco illustreert: “We stellen eisen voor met betrekking tot ventilatiehoeveelheden per persoon, maximum concentraties voor fijnstof, CO2 en CO. Er is nog veel onderzoek nodig en betaalbare technische oplossingen om adequaat te monitoren én technieken die zorgen voor een gezonde binnenlucht.”

“Veranker binnenluchtkwaliteit in wet- en regelgeving”

Illustratie 1: De voorgestelde parameters voor een standaard binnenluchtkwaliteit

Een belangrijke eis om normen rondom binnenluchtkwaliteit (In Air Quality-normen) waarde te geven, is de implementeerbaarheid. In ‘Mandating indoor air quality for public buildings’ wordt dit als volgt omschreven: “Gebouwen moeten worden ontworpen, gebouwd, onderhouden, geëxploiteerd of aangepast om aan de normen te voldoen, gegeven het beoogde gebruik, en moeten op die manier worden gebruikt. Dit moet worden gecontroleerd bij de oplevering en routinematig gedurende de hele levensduur van het gebouw. Normen moeten specificaties voor de binnenluchtkwaliteit vastleggen en technisch haalbaar zijn, betaalbaar om te bouwen en te exploiteren, en compatibel met andere prioriteiten en beperkingen, zoals energieverbruik. Er zijn verschillende middelen beschikbaar om een binnenluchtkwaliteit te bereiken die aan deze doelstellingen voldoet.’

Atze gaat verder over ruimtes met hoge bezettingsgraden: “Hier is het belangrijk om zowel een goed gedimensioneerd en goed functionerend mechanisch ventilatiesysteem te hebben, plus een te openen raam. Dat zorgt ervoor dat je op piekmomenten, bijvoorbeeld als er een vergadering, bijeenkomst of andere situatie met een hoge bezettingsgraad is, aanvullend natuurlijk ventileert. Maar met alleen natuurlijk ventileren kom je er vaak niet.”

Het artikel geeft verder aan: ‘Gestratificeerde luchttoevoer (het verdelen van lucht om verticale gelaagdheid van temperatuur en concentraties van verontreinigende stoffen te creëren) door gebruik te maken van verdringingsventilatie of luchttoevoer onder de vloer en persoonlijke ventilatie (toevoer van schone lucht rechtstreeks naar de ademzone van elke bewoner) kan een positieve impact hebben. Voor de vereiste aanvoer van buitenlucht is een hoog rendement warmteterugwinning essentieel en vereist is door veel energienormen.’ Francesco: “Er is veel innovatie beschikbaar op het gebied van ventilatietechniek en luchtreinigingstechnieken, er is veel innovatiekracht maar het komt onvoldoende tot wasdom omdat er beperkte vraag naar is”.

Verandering

Francesco besluit over de impact van het onderzoek en zijn gehoopte verandering in de sector: “Het wettelijk verankeren van binnenluchtkwaliteit is een must, niet alleen om voorbereid te zijn op de toekomst. Maar vooral om vandaag al een significante gezondheidswinst te boeken.” Atze: “NEN en NEN-commissies, waar ik onderdeel van ben, houden zich met ventilatie- en luchtkwaliteit-eisen bezig. Hier onderzoeken we wat we moeten veranderen aan bestaande eisen. Separaat is een discussiestart noodzakelijk over of we BBL-eisen rondom luchttoevoer moeten verhogen. Tenslotte is er de vraag of we in BBL en Arbowet eindprestatie-eisen op moeten nemen, ten aanzien van CO2 en fijnstofconcentratie in gebouwen.”

Delen:

Meer nieuws

Van ABW naar Experience Based Working: maak de volgende stap in werkplekconcepten!

Van ABW naar Experience Based Working: maak de volgende stap ...

maandag 18 augustus

Activity Based Working heeft veel organisaties verder gebracht. Tijdens de cursusdag van WorkWire op donderdag 4 september ...

Lees meer

'Focus op impact van werkplekkeuzes'

'Focus op impact van werkplekkeuzes'

donderdag 14 augustus

Per 1 augustus jl. is Rianne Appel-Meulenbroek benoemd tot hoogleraar Corporate Real Estate & Workplace Management aan ...

Lees meer

Grip houden op levensduur en kwaliteit van vastgoed

Grip houden op levensduur en kwaliteit van vastgoed

woensdag 13 augustus

In de praktijk blijven Meerjaren Onderhoudsplanningen (MJOP) steken in een statische lijst. In een webinar ontdek je hoe ...

Lees meer

Interface publiceert Impactrapport: duurzaamheid zonder compromis

Interface publiceert Impactrapport: duurzaamheid zonder compromis

woensdag 13 augustus

Interface, wereldwijd actief in vloeroplossingen, heeft zijn Impactrapport 2024 gepresenteerd. Het rapport laat zien hoe ...

Lees meer

24 september: start cursus Workplace Management bij VGZ

24 september: start cursus Workplace Management bij VGZ

dinsdag 12 augustus

Bij VGZ in Arnhem start op 24 september a.s. de Basiscursus Workplace Management. Hoofddocent Jan Gerard Hoendervanger laat ...

Lees meer

Hoe pak je wellbeing als designprincipe aan?

Hoe pak je wellbeing als designprincipe aan?

dinsdag 12 augustus

Hoe realiseer je werkgeluk op de werkvloer? Een event op 18 september aanstaande brengt je verhelderende inzichten rondom ...

Lees meer

Aanpassing CSRD: “Route naar toekomstbestendiger bedrijf”

Aanpassing CSRD: “Route naar toekomstbestendiger bedrijf”

maandag 11 augustus

De invoering van de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) is aangepast en uitgesteld, na een besluit van het ...

Lees meer

Hoe inclusief is jouw organisatie écht?

Hoe inclusief is jouw organisatie écht?

woensdag 6 augustus

“Psychologische veiligheid is geen zachte wens, het is een harde voorwaarde voor inclusie.” Die boodschap brengt ...

Lees meer

Hoe een campus mogelijkheden biedt voor netcongestie

Hoe een campus mogelijkheden biedt voor netcongestie

dinsdag 5 augustus

De campus is in transitie! Dat vraagt een integrale aansturing vanuit een totaalperspectief. Maar hoe realiseer je een nieuwe ...

Lees meer

De vraag naar aanwezigheid

De vraag naar aanwezigheid

maandag 4 augustus

In deze blog van Gerda Stelpstra, Head of strategy Consulting bij Envalue, kijken we dieper naar de 'vraag om aanwezigheid'. ...

Lees meer

Bijzaak nieuwe partner Smart WorkPlace

Bijzaak nieuwe partner Smart WorkPlace

vrijdag 1 augustus

Bijzaak zet zich in voor een veilige, inspirerende en comfortabele werkomgeving. Om deze doelstelling nog beter tot leven ...

Lees meer

Webinar: Vernieuwde software voor gebouwonderhoud

Webinar: Vernieuwde software voor gebouwonderhoud

donderdag 31 juli

Een meerjaren onderhoudsplanning blijft vaak steken in een statische lijst, die te weinig bijdraagt aan belangrijke doelstellingen. In ...

Lees meer

FMXXL versterkt het MT met Eric de Wit.

FMXXL versterkt het MT met Eric de Wit.

woensdag 30 juli

Per 1 september komt Eric de Wit het team van FMXXL versterken als commercieel directeur. Een nieuwe rol binnen dit snelgroeiende ...

Lees meer

WorkPlace Inside: Sven Toelen

WorkPlace Inside: Sven Toelen

woensdag 30 juli

Voor Sven Toelen zit ontspanning juist in actie. Wat fysieke inspanning doet voor zijn balans vertelt hij in deze WorkPlace ...

Lees meer

Achter de schermen van de NAVO-top 2025

Achter de schermen van de NAVO-top 2025

dinsdag 29 juli

De NAVO-top was een logistieke monsterklus. Alvero vertelt hoe zij voor dit soort evenementen gebruik boven bezit blijven ...

Lees meer

DPD Nederland nieuwe partner Smart WorkPlace

DPD Nederland nieuwe partner Smart WorkPlace

maandag 28 juli

DPD is de grootste speler op de Europese markt van pakketverzenders. Dagelijks staan er wereldwijd zo'n 57.000 medewerkers ...

Lees meer

Waarom zou je nog naar kantoor komen?

Waarom zou je nog naar kantoor komen?

vrijdag 25 juli

Waarom zou iemand nog naar kantoor komen in 2025? In Sodexo's whitepaper 'De kracht van de werkplek' helpen ze onderzoeken ...

Lees meer

Generatieverschillen op de werkvloer groeien en werkgevers zijn onvoldoende voorbereid 

Generatieverschillen op de werkvloer groeien en werkgevers zijn ...

donderdag 24 juli

Werkgevers onderschatten het effect van generatieverschillen op de werkvloer. Dat stelt HEYDAY Hospitality naar aanleiding ...

Lees meer

ISS investeert in kwaliteit met het Site Manager Certificering Programma

ISS investeert in kwaliteit met het Site Manager Certificering ...

donderdag 24 juli

Om ervoor te zorgen dat iedere site manager, ongeacht de locatie, beschikt over de juiste kennis, vaardigheden en het vertrouwen ...

Lees meer

SWP Talks #68: Inclusiviteit

SWP Talks #68: Inclusiviteit

woensdag 23 juli

In deze aflevering van SWP Talks kijken experts naar welke factoren bijdragen aan een inclusieve werkplek: van leiderschap ...

Lees meer

Terug naar boven